Aýaz babalar...

Partamyñ üstünde duran ak telpekdir, ýuka dony gören Abdyllanyñ gözleri hanasyndan çykaýjak boldy.
- Aýaz babañ eşigi.
Wah, men pañkelle eşigi ýygnamagy unutsam nätjek? Gel, indi bu çagalañ soraglarynyñ astyndan çykyp bilseñ çyk-da.
- Mollum, kim Aýaz baba bolýar-aý? - diýip, Ejegyz bilesigeliji nazarlaryny ýüzüme gönükdirdi.
Men ör-gökden gelen kişi boldum.
- A, gyz, goýaweri, hiç kimem Aýaz baba bolanok. Aýaz babañ özi gelýär ýöne eşigini öñünden ugradaýypdyr.
"Gowy synanyşykdy, Mahym. Gutlaýan" diýip, öz-özümden hoşal boldum.
Muña çala-da bolsa ynanan çagalar meni pikirlerim bilen ikiçäk goýup, ürç edip multifilmlerine tomaşa etmäge dowam etdiler.
" Käşgä, şulary sowgady dogrudanam Aýaz babanyñ getirýändigine doly ynandyryp bilsedim" ,
Birdenkä-de hyýalymda Aýjennediñ täze ýyl sowgady üçin pul getiren güni janlandy. Partamyñ üstünde bir petde puly goýan Aýjennet
- Mollum, Aýaz babañ puly - diýipdi.
Aýjennediñ bu sözlerine tüýs ýürekden ýylgyrdym. Meniñ ýylgyrşymy gören Aýjennediñ saryja, eýjejik ýüzünde-de birgeñsi ýylgyryş peýda boldy.
- Bor, akylym, geçäý ýeriñe!
Aýjennedi ýerine geçirenimden soñ hut onuñ serine giren ýaly pikirlenmek isledim. Häzir Aýjennet hiç zadyñ garşylyksyz bolmaýandygyna düşünendir. "Hatda, Aýaz baba-da bize sowgat bermek üçin puluny öñünden alýar" diýip, pikir edenliginiñ ujy iki däl.
Pikirlerimi birdenkä gapdalymdan çykan Ejegyzyñ soragy bozdy.
- Mollum, sen sowgady özüñ alyp, Aýaz baba berdirýäñ-mäý?
- Ýok, gyz, Aýaz babañ özi getirýär sowgady.
- Mollum, geçen ýyl-a Mähri mollumyñ özi sowgady alyp, Aýaz baba berdirdi.
Bah, kimden sypsañam Ejegyzyñ düşbi gözlerinden sypjak gümanañ ýok.
- Ýok, gyz, toba.
Ýanymda duran Emirem hemişeki bolşy ýaly ulularyñ agzyna öýkünmegi bilenem çäklenmän özüçe sözem goşdy.
- To-ba, es-sa-py-ryl-la.
Emiriñ sözlerine Ejegyz ikimiz hezil edip gülüşdik. Munuñ üstüne Emirem güldi.
Men Emiriñ saryja saçyndan sypadym.
- Nireden öwrendiñ-äý sen o sözi?
- Öwrendim-dä.
Emir bilen Ejegyz ýerlerine geçip, meni pikirlerim bilen ikiçäk galdyrýarlar.
Eýýäm, bäş ýaşlarynda Aýaz babañ aslynda ýokdugyny, kimdir biriniñ onuñ eşigini geýip, sowgat paýlaýandygyny bilýärler. Bu öte ir dälmi?
Sen näme isleýäñ? Señ pikiriñçe çagalar näçe ýaşa çenli hyýaly dünýäde ýaşamaly? Haçan hakykat bilen ýüzleşmeli? Meselem, on ýaşyna çenli Aýaz baba ynanyp, ondan soñam hakykaty bilseler...
Aslynda, Aýaz baba bary-ýogy bir simwol. Adamlara hiç hili garşylyk soramazdan sowgat bermegiñ, begendirmegiñ simwoly. Aýaz babañ ýoklugy baradaky hakykat bilen ýüzleşmek - hiç zadyñ garşylyksyz berilmeýändigi baradaky hakykat bilen ýüzleşmek...
Goý, hiç kim Aýaz baba ynanmasyn. Ýöne her kimiñ durmuşynda iñ bolmanda ýekeje Aýaz babasy bolsun!
4 лайков 162 просмотров
5комментариев
Чтобы оставить комментарий, необходимо на сайте.
Yusup
22 дек 2022, 07:28
chagalara ayaz baba bolan soyguni dalde kakalaryna bolan soyguni owretmeli. hemme zady ayaz baba hat yazdyryp ayaz babasyndan garashmaly dal kakalaryndan garashmaly.

Chaganyn ilkinji soygusi onun kakasydyr.
Kakanyn ikinji soygusi onun chagasydyr.
Belki
Автор 22 дек 2022, 07:33
Anil Kapur, Aýaz baba simwol. Kimisiniñ ejesi, kimisiniñ kakasy, kimisiniñ dogany, kimisiniñ dosty, kimisiniñ söýeni...
Owrenyan
22 дек 2022, 09:29
Gurbannazar: "Minnetdarlyk sözi sada bolarmyş" diýýär. Beýan edilýän duýgular ýürekden çykan, sadadan mähirli hekaýa bolupdyr.
Belki
Автор 22 дек 2022, 18:15
"Aslynda, bu hekaýa däl" diýsem size garşy köpbilmişlik etdigim bolarmyka, Serdar aga?
Bu öz başdan geçirmelerim we şonuñ esasyndaky pikirlerimdi. Meñ nazarymda-ha bu oýlanma.
Meñ proza geçmek niýetim ýok, dogrusy. "Oýlanma nä proza dälmi" diýip sorasañyz, meñ pikirimçe oýlanma kyssa görnüşli şygyr. Onda başga tüýsli duýguçyllyk bar...
Owrenyan
23 дек 2022, 08:16
Ýok, Mahym, köpbilmişlik - bu kümsüklik bilen kimdir birini sözünde tutjak bolup ýapyşyp ýatmak bolýar.
Türkmen diliniň düşündirişli sözlügi bu barada şeý diýýä:
KÖPBILMIŞ, syp. Köp zat bilýändirin öýdýän;
mekir, hilegär.
KÖPBILMIŞLIK, at. Köp zat bilýändirin öýtmeklik;
hilegärlik, mekirlik. –Ýene suw gerekmi? – diýip,
Mährijemal oglunyň köpbilmişligine, düýnki serçäniň
bu gün enesine jürküldemäni öwretjek bolşuna gatyrganyp,
bedresine ýapyşdy (N. Esenmyradow).
KÖPBILMIŞSIREMEK, işl. Özüňi köpbilmiş
hasaplamak, bilimlisirän kişi bolmak. Ne beýle köpbilmişsirän
bolýarsyň!

Hekaýada bolsa, nusgawy düşünjede, esasy üç sany düzüm bölegi (elementi) bolýa:
1.Wakabaşy (завязка сюжета);
2.Kulminasiýa (jygba-jyg sahna);
3ije (развязка сюжета).

Onsoňam oýlanma adatça awtoryň, ýagny liriki gahrymanyň ýekebara (indiwidual) monology görnüşinde beýan edilýär. Hekaýada bolsa adatça bir ýa-da birnäçe personažlar hereket edýär.

Şoň üçinem bu sahnajygyňy men-ä "hekaýa" diýip hasaplaýan.
Proza geçmek meselesinde-de bolsa meň pikirimçe şahyrlardan ajaýyp kyssaçylar çykýar. Sebäbi şygyr setiriniň akgynlylygyna, gysbylygyna endik eden awtorlar kyssaň şygra garanyňda has elkin ýazylyp-ýaýramaga mümkinçilik berýän "giňişliginde-de" ýaman "tygşytly" hereket edip, üýtgeşik manyly, "az sözläp köp aýdýan" proza eserlerini döredýärler. Mysal: Gurbannazar Ezizowyň "Tabyt" hekaýasy, A.Puşkiniň "Belkiniň powestleri", Ý.Lermontowyň "Biziň döwrümiziň gahrymany" romany, B.Pasternagyň "Doktor Žiwago" romany, Orazguly Annaýewiň "Girdap" powesti... Garaz, näçe sanasaň sanabermeli.