Durmuş nowellalary (9-nji bölüm)
9-njy bölüm
10 gün soňra
Ine bu gün hem hemişekileri ýaly maşgalanyň ilkinji oýanan agzasy maşgalabaşy Berdinazar aga boldy. Ol heniz daň atmanka üznüksiz gaýtalanýan telefonyň sesine oýanypdy. Oýanan badyna eline kündügine alyp täreti ugrady. Berdinazar aganyň güpürdüsine oýanan Sona daýza hem onuň yz ýanyndan täret almaga ýöneldi. Berdinazar aga her günki endigini gaýtalap bu gün hem täretini alyp gelip ähli maşgalasyny örüzdi.
- Halnazar tur oglum namazyňy oka
-Jumanazar tur oglum okuwdan gijä galýaň.
- Gurbannazar tur oglum, perişdeleriň rysgal paýlaýan wagty ýatmaly däl.
Agzybir maşgala ertir bilen ertir namazyny okap, agzybirlikde ertirlik edindiler. Soňra Berdinazar aga köneje goňur zilini otlap işine ugrady.Halnazar bolsa dowarlaryny agyldan çykaryp öri meýdana ýöneldi. Adatdakylar ýaly mallary irdenden öýläne çenli Halnazar , öýleden agşama çenli bolsa Jumanazar bakýardylar.Öý hojalykçy Sona daýza bolsa öý işleri ýeterlik bolýardy. Ine bu wagt bolsa Jumanazar okuw eşiklerini geýip okuwa ugrady. Jumanazar mekdebe baranynda mekdebiň gündogar tarapynda üç sany oglanlar özara gürrüňleşip duranyny görüp , oglanlar bilen salamlaşdy-da çetiräge çekilip , ine şu goşgyny içinden okamaga başlady.
Men seni söýýärin, söýýärin gaty,
Saňa ýollaýaryn şu salam haty.
Ilki salam bilen başlaýyn söze,
Goý söýgülim menden görmesin gaty.
Garaja gözleriň ylham çeşmesi,
Süýjüje sözleriň kalbyň keşdesi.
Seni söýüp söýgä akyl ýetirdim,
Sen ömrüme Allaň beren peşgeşi.
Käte ýylgyraňda maňa seredip,
Şonda aňýaryn men söýýärsiň meni.
Şanyňa ençeme şygyr döredip,
Söýýänligiň üçin söýýärin seni.
Arada Jumanazaryň köne dosdy Döwran :
-Juma dost , bir minut bärik geläýdä-diýip çagyrýanyny eşidip Döwranyň ýanyna bardy. Döwran:
-Juma gowymy dost ýagdaýlar ? - diýip elini uzatdy. Jumanazar :
-Gowylaý , Döwran , özüň gowumy ?!- diýip elleşip salamlaşdylar. Soňra Döwran :
-Ýör mekdebiň gyrasyna geçelile - diýip köpçülikden çekilip gizlinliräk ýere çekildiler.
-Dost senden bir haýyş bar-da - diýip Döwran söze başlady . Jumanazar :
-Aýdyber dost näme haýyş? -diýeninden soňra Döwran :
-Klasymda gaty owadan , Aý ýaly ýüzli, garaja gözli gaty bet gyz barda . Şoňa salam haty ýazjak bolýan . Näme diýip ýazjagymy bilemok . Her gezek şoňa hat ýazjak bolýan welin tolgunyp elim titreýär . Örän gowy görýän ol gyzy . Şol gyza 1-2 topbagam bolsa goşgy düzüp beräýdä
-Bolar dost salam haty ýalyrak edip ýazsam bolýarmy ?
- Bolar-bolar dost , azajygam bolsa gaýrat etdä
- Bolýar ertir ýazyp getirsem bolarmy?
- Bolýa-bolýa . Ýa öýlänlik öýňüze baraýaýyn.
- Aý öýe baryp azar edinmesenäý. Ertir mekdebe ýazyp getiräýeýin.
-Hä bolýar. Onda ertir mekdebe geleweri
- Bor hökman gelerin. Şonda beräýerin goşgyny
-Bolýar onda dost senem sapagyňdan goýmaýyn . Sag bol
-Bolýar , sag bol .
* * *
Maşgalaň körpesi we iň eý görülýän agzasy Gurbannazar ir bilen turasy gelmedi. Ol ejesiniň üznüksiz gaýtalaýan:
-Gurbannazar turaý balam , Gün al-asmana galdy, turaý indi-diýen sözlerine ähmiýet bermän , ýatdygyça ýatasy geldi. Ahyry ol kellesini ýumşajyk ýassykdan göterip , kiçijik elleri bilen gözjagazyny süpürüşdirip ala ukyly ýagdaýda birneme otyrdy. Ýeňiljek göwresini zordan ýerinden göterip grandyň başyna bardy. Elini-ýüzüni ýuwup , saçagyň başyna baryp, ertirligini edindi. Soňra derrew goňşysy we dosdy Durdynyň öýlerine eňdi. Durdynyň täze alynan ,akja topy bardy . Gurban , Durdy, Kerim, Arzuw,Mekan , Medet ... dagy her gün diýen ýaly şol topda futbol oýnaýardylar. Gurbannazar baranda eýýäm Durdy , Mekan , Medet dagy penalty depişip oýnaýan ekenler. Gurbannazar gelen badyna iki-ikiden iki topar düzülip , oýna başlandy. Alty ýaşly Gurbannazar bilen on iki ýaşly Mekan bir toparda, sekiz ýaşly Durdy bilen ýedi ýaşly Medet garşydaş toparda oýnaýardylar . Soňra her tarapdan oýunçylar gelip oýuna goşuldylar. Oýunçylar geldigiçe oýun git-gitden gyzyşyp barýardy. Oýunyň iň gyzgalaňly pursatlarynda Gurbannazar topy alyp garşydaşyň derwezesine tarap bar bady bilen ylgap barýardy. Medet onuň yzyndan ylgap bardy-da Gurbannazaryň aýagyna badak goýdy. Gurbannazar süssenekläp ýere ýüzün ýazylyp gitdi. Gurbannazar bar sesi bilen aglap , aýagyna seretdi. Dyzynyň aşagyndan ökjesine çenli injiginden gara gan syrygyp akýardy. Ülpetler "Näme boldy-da , näme boldy?" boluşyp Gurbannazaryň daşyna tegelendiler. Gurbannazar gözüniň ýaşyny akdyryp , zordan süýrenip·süýrenip zordan ýoluň gyrasyna geçdi.
* * *
Ine Jumanazaryň şu okap oturan goşgysy Döwranyň haýyşy boýynça ýazylypdy. Jumanazar şol goşgysyny okap oturka onuň ýanyna özünden bir ýaş kiçi , orta boýly , etli ganly , salyhatly oglan Kerwen geldi. Kerwen obadaşlary bilen elleşip salamlaşanyndan soň :
- Juma näme okaýaňaý ?! - diýip Jumanazara ýüzlendi. Jumanazar :
-Goşgy -diýip , ýeke agyz jogap gaýtardy. Kerwen ýene-de :
- Dost goşgyňy bizem okap göräýeli - diýip elini uzatdy . Jumanazar :
-Me okaý - diýip Döwranyň haýyşy boýynça ýazylan goşgyny dälde başga goşgyny Kerwene berdi. Kerwen goşgyny eline alyp daşyndan okap başlady.
-Beýik Allaň nazar salan topragy,
Kalbymyň buýsanjy Isbirden obam.
Gözel görkiň haýran edýär köpleri,
Gözlermiň guwanjy Isbirden obam.
Kerwen goşgyny birinji bendini zordan okap boldy-da:
-Juma goşgyny özüň okap beräýsene , hatyňa düşünemok - diýip goşgyny yzyna berdi. Jumanazar kagyzy eline alyp, goşgynyň yzyny dowam etdi.
Şehitleriň gany siňen ýaýlaňa,
Janym ruhum aýlanyp ýör gaýbana,
Ýaş ýüregim gelýär bu gün heýjana,
Köňlimiň buýsanjy Isbirden obam.
Ömümiň örki sen ,dünýämiň görki,
Jan,jiger ,baýlygym ,bar zadym seňki,
Gözlermiň garasy ,ýüregmiň erki,
Erkana topragym Isbirden obam.
Gaýrasyna Amyderýa çekilen,
Ilersine bag-bakjalar ekilen,
Adyň öwilýäniň ady dakylan,
Gudrat,keramat sen Isbirden obam.
Wasbyňy sözlesem ajap heň bilen,
Gür baglygyň gülzarlyga deň gelen,
Gaýgysyz günlerim geçdi seň bilen,
Mähriban topragym Isbirden obam.
Toý güninde gaýgy-gussa ýat bolar,
Şatlyk-şowhun bütin oba ýaň salar,
Ýas güninde öten -geçen ýatlanar,
Haýyr sahawatly Isbirden obam.
Atalarmyz bardyr pähimli pentli,
Enelermiz bardyr arassa kalply,
Ýigitleri merdem ,gyzlary görkli,
Ýaşar seň goýnuň Isbirden obam.
Jumanazar sözleseň seň tarypyň,
Goşga sygmaz ölmez ýitmez taryhyň,
Gunça güller bark urup dur bar ysyn,
Tükenmez tarypyň Isbirden obam.
Goşgydan soň Kerwen:
-Bäh gowy goşgy bolupduraý- diýdi. Ony ýanyndaky ýoldaşlary hem goldadylar .
- Dogrydanam gowy goşgy
-Tüweleme
Oglanlar goşga baha berip durkalar, olaryň ýanyna uzyn boýly, gözi ak äýnekli, on alty ýaşly Şamyrat gelip salamlaşanyndan soň Jumanazaryň ýanyna baryp :
- Juma aradaky " Isbirden obamyza bagyşlap ýaz" diýen goşgyny ýazdyňmy ? -diýip sorady. Jumanazar :
-Ýazdym-diýip şu wagt okap bolan goşgysyny Şamyrada uzatdy. Şamyrat çep eli bilen goşgyny aldy-da :
- Taňry ýalkasyn - diýip sag elini uzatdy . Jumanazar:
- Bile ýalkasyn - diýip elini gysdy.
(9-njy bölümiň soňy , dowamy bar )
© Gerçeknazar AMANNAZAROW
(Gökdepe 22.07.2023)
10 gün soňra
Ine bu gün hem hemişekileri ýaly maşgalanyň ilkinji oýanan agzasy maşgalabaşy Berdinazar aga boldy. Ol heniz daň atmanka üznüksiz gaýtalanýan telefonyň sesine oýanypdy. Oýanan badyna eline kündügine alyp täreti ugrady. Berdinazar aganyň güpürdüsine oýanan Sona daýza hem onuň yz ýanyndan täret almaga ýöneldi. Berdinazar aga her günki endigini gaýtalap bu gün hem täretini alyp gelip ähli maşgalasyny örüzdi.
- Halnazar tur oglum namazyňy oka
-Jumanazar tur oglum okuwdan gijä galýaň.
- Gurbannazar tur oglum, perişdeleriň rysgal paýlaýan wagty ýatmaly däl.
Agzybir maşgala ertir bilen ertir namazyny okap, agzybirlikde ertirlik edindiler. Soňra Berdinazar aga köneje goňur zilini otlap işine ugrady.Halnazar bolsa dowarlaryny agyldan çykaryp öri meýdana ýöneldi. Adatdakylar ýaly mallary irdenden öýläne çenli Halnazar , öýleden agşama çenli bolsa Jumanazar bakýardylar.Öý hojalykçy Sona daýza bolsa öý işleri ýeterlik bolýardy. Ine bu wagt bolsa Jumanazar okuw eşiklerini geýip okuwa ugrady. Jumanazar mekdebe baranynda mekdebiň gündogar tarapynda üç sany oglanlar özara gürrüňleşip duranyny görüp , oglanlar bilen salamlaşdy-da çetiräge çekilip , ine şu goşgyny içinden okamaga başlady.
Men seni söýýärin, söýýärin gaty,
Saňa ýollaýaryn şu salam haty.
Ilki salam bilen başlaýyn söze,
Goý söýgülim menden görmesin gaty.
Garaja gözleriň ylham çeşmesi,
Süýjüje sözleriň kalbyň keşdesi.
Seni söýüp söýgä akyl ýetirdim,
Sen ömrüme Allaň beren peşgeşi.
Käte ýylgyraňda maňa seredip,
Şonda aňýaryn men söýýärsiň meni.
Şanyňa ençeme şygyr döredip,
Söýýänligiň üçin söýýärin seni.
Arada Jumanazaryň köne dosdy Döwran :
-Juma dost , bir minut bärik geläýdä-diýip çagyrýanyny eşidip Döwranyň ýanyna bardy. Döwran:
-Juma gowymy dost ýagdaýlar ? - diýip elini uzatdy. Jumanazar :
-Gowylaý , Döwran , özüň gowumy ?!- diýip elleşip salamlaşdylar. Soňra Döwran :
-Ýör mekdebiň gyrasyna geçelile - diýip köpçülikden çekilip gizlinliräk ýere çekildiler.
-Dost senden bir haýyş bar-da - diýip Döwran söze başlady . Jumanazar :
-Aýdyber dost näme haýyş? -diýeninden soňra Döwran :
-Klasymda gaty owadan , Aý ýaly ýüzli, garaja gözli gaty bet gyz barda . Şoňa salam haty ýazjak bolýan . Näme diýip ýazjagymy bilemok . Her gezek şoňa hat ýazjak bolýan welin tolgunyp elim titreýär . Örän gowy görýän ol gyzy . Şol gyza 1-2 topbagam bolsa goşgy düzüp beräýdä
-Bolar dost salam haty ýalyrak edip ýazsam bolýarmy ?
- Bolar-bolar dost , azajygam bolsa gaýrat etdä
- Bolýar ertir ýazyp getirsem bolarmy?
- Bolýa-bolýa . Ýa öýlänlik öýňüze baraýaýyn.
- Aý öýe baryp azar edinmesenäý. Ertir mekdebe ýazyp getiräýeýin.
-Hä bolýar. Onda ertir mekdebe geleweri
- Bor hökman gelerin. Şonda beräýerin goşgyny
-Bolýar onda dost senem sapagyňdan goýmaýyn . Sag bol
-Bolýar , sag bol .
* * *
Maşgalaň körpesi we iň eý görülýän agzasy Gurbannazar ir bilen turasy gelmedi. Ol ejesiniň üznüksiz gaýtalaýan:
-Gurbannazar turaý balam , Gün al-asmana galdy, turaý indi-diýen sözlerine ähmiýet bermän , ýatdygyça ýatasy geldi. Ahyry ol kellesini ýumşajyk ýassykdan göterip , kiçijik elleri bilen gözjagazyny süpürüşdirip ala ukyly ýagdaýda birneme otyrdy. Ýeňiljek göwresini zordan ýerinden göterip grandyň başyna bardy. Elini-ýüzüni ýuwup , saçagyň başyna baryp, ertirligini edindi. Soňra derrew goňşysy we dosdy Durdynyň öýlerine eňdi. Durdynyň täze alynan ,akja topy bardy . Gurban , Durdy, Kerim, Arzuw,Mekan , Medet ... dagy her gün diýen ýaly şol topda futbol oýnaýardylar. Gurbannazar baranda eýýäm Durdy , Mekan , Medet dagy penalty depişip oýnaýan ekenler. Gurbannazar gelen badyna iki-ikiden iki topar düzülip , oýna başlandy. Alty ýaşly Gurbannazar bilen on iki ýaşly Mekan bir toparda, sekiz ýaşly Durdy bilen ýedi ýaşly Medet garşydaş toparda oýnaýardylar . Soňra her tarapdan oýunçylar gelip oýuna goşuldylar. Oýunçylar geldigiçe oýun git-gitden gyzyşyp barýardy. Oýunyň iň gyzgalaňly pursatlarynda Gurbannazar topy alyp garşydaşyň derwezesine tarap bar bady bilen ylgap barýardy. Medet onuň yzyndan ylgap bardy-da Gurbannazaryň aýagyna badak goýdy. Gurbannazar süssenekläp ýere ýüzün ýazylyp gitdi. Gurbannazar bar sesi bilen aglap , aýagyna seretdi. Dyzynyň aşagyndan ökjesine çenli injiginden gara gan syrygyp akýardy. Ülpetler "Näme boldy-da , näme boldy?" boluşyp Gurbannazaryň daşyna tegelendiler. Gurbannazar gözüniň ýaşyny akdyryp , zordan süýrenip·süýrenip zordan ýoluň gyrasyna geçdi.
* * *
Ine Jumanazaryň şu okap oturan goşgysy Döwranyň haýyşy boýynça ýazylypdy. Jumanazar şol goşgysyny okap oturka onuň ýanyna özünden bir ýaş kiçi , orta boýly , etli ganly , salyhatly oglan Kerwen geldi. Kerwen obadaşlary bilen elleşip salamlaşanyndan soň :
- Juma näme okaýaňaý ?! - diýip Jumanazara ýüzlendi. Jumanazar :
-Goşgy -diýip , ýeke agyz jogap gaýtardy. Kerwen ýene-de :
- Dost goşgyňy bizem okap göräýeli - diýip elini uzatdy . Jumanazar :
-Me okaý - diýip Döwranyň haýyşy boýynça ýazylan goşgyny dälde başga goşgyny Kerwene berdi. Kerwen goşgyny eline alyp daşyndan okap başlady.
-Beýik Allaň nazar salan topragy,
Kalbymyň buýsanjy Isbirden obam.
Gözel görkiň haýran edýär köpleri,
Gözlermiň guwanjy Isbirden obam.
Kerwen goşgyny birinji bendini zordan okap boldy-da:
-Juma goşgyny özüň okap beräýsene , hatyňa düşünemok - diýip goşgyny yzyna berdi. Jumanazar kagyzy eline alyp, goşgynyň yzyny dowam etdi.
Şehitleriň gany siňen ýaýlaňa,
Janym ruhum aýlanyp ýör gaýbana,
Ýaş ýüregim gelýär bu gün heýjana,
Köňlimiň buýsanjy Isbirden obam.
Ömümiň örki sen ,dünýämiň görki,
Jan,jiger ,baýlygym ,bar zadym seňki,
Gözlermiň garasy ,ýüregmiň erki,
Erkana topragym Isbirden obam.
Gaýrasyna Amyderýa çekilen,
Ilersine bag-bakjalar ekilen,
Adyň öwilýäniň ady dakylan,
Gudrat,keramat sen Isbirden obam.
Wasbyňy sözlesem ajap heň bilen,
Gür baglygyň gülzarlyga deň gelen,
Gaýgysyz günlerim geçdi seň bilen,
Mähriban topragym Isbirden obam.
Toý güninde gaýgy-gussa ýat bolar,
Şatlyk-şowhun bütin oba ýaň salar,
Ýas güninde öten -geçen ýatlanar,
Haýyr sahawatly Isbirden obam.
Atalarmyz bardyr pähimli pentli,
Enelermiz bardyr arassa kalply,
Ýigitleri merdem ,gyzlary görkli,
Ýaşar seň goýnuň Isbirden obam.
Jumanazar sözleseň seň tarypyň,
Goşga sygmaz ölmez ýitmez taryhyň,
Gunça güller bark urup dur bar ysyn,
Tükenmez tarypyň Isbirden obam.
Goşgydan soň Kerwen:
-Bäh gowy goşgy bolupduraý- diýdi. Ony ýanyndaky ýoldaşlary hem goldadylar .
- Dogrydanam gowy goşgy
-Tüweleme
Oglanlar goşga baha berip durkalar, olaryň ýanyna uzyn boýly, gözi ak äýnekli, on alty ýaşly Şamyrat gelip salamlaşanyndan soň Jumanazaryň ýanyna baryp :
- Juma aradaky " Isbirden obamyza bagyşlap ýaz" diýen goşgyny ýazdyňmy ? -diýip sorady. Jumanazar :
-Ýazdym-diýip şu wagt okap bolan goşgysyny Şamyrada uzatdy. Şamyrat çep eli bilen goşgyny aldy-da :
- Taňry ýalkasyn - diýip sag elini uzatdy . Jumanazar:
- Bile ýalkasyn - diýip elini gysdy.
(9-njy bölümiň soňy , dowamy bar )
© Gerçeknazar AMANNAZAROW
(Gökdepe 22.07.2023)
Комментариев нет
Чтобы оставить комментарий, необходимо на сайте.