Täze ýylyň dürli ýurtlarda bellenilişi

Täze ýyl dünýä halklaryny ruhy taýdan bir-birine golaýlaşdyrýar. Gadym döwürde Rimde dini ynançlar esasynda bellenen Täze ýyl soňabaka dürli ýurtlarda şol halklaryň däp-dessurlary, ynançlary, yrymlary esasynda täze bir mazmuna eýe bolupdyr. Her bir maşgalada umyt-arzuw bilen garşylanyp, adamlaryň şatlyk baýramyna öwrülipdir.

***

Täze ýylyň öň ýanynda Awstriýanyň köçelerinde şatlyk-şagalaň höküm sürýär. Wenada ýaşaýanlaryň köpüsi, baryp-ha, XVIII asyrda gurlan «Parahatçylyk jaňy» diýlip atlandyrylýan uly jaňyň dabaraly zarňyldysyny diňlemek üçin hormatly Stefanyň baş ybadathanasynyň ýanyna ýygnanýarlar. Soňra baýramçylyk Täze ýyl saçagynyň başynda daň atýança dowam edýär.

***

Italiýada ýarygijä çenli köçeler ümsümlik bolýar. Sagadyň peýkamy 12-ä ýetende daş-töwerek şowhuna beslenýär. Dürli reňkli feýerwerklerden köçeler al-ýaşyl öwüsýär. Adamlar penjireleriniň ählisini açp köne-küşül zatlaryny daşary zyňýarlar. Mysal üçin, kimdir biri täze egin-eşik edinen bolsa, köne geýimlerini köçä zyňýar.

***

Finlýandiýada Täze ýyl gijesi uly gyzlar we öýlenmedik ýigitler köwüşlerini egnaşyr zyňyp goýberýärler. Eger-de köwşüň burny derwezä tarap bakyp dursa, onuň eýesi şol ýyl durmuş gurýar diýen ynanç bar. Bu ýurtda Täze ýylda birek-birege ediljek sowgady bezelen arçanyň düýbünde düňderilgi duran mis jamyň aşagynda goýmak endigi bar.

***

Täze ýyl gelende Ýaponiýada ybadathananyň jaňy 108 gezek kakylýar. Adamlar ýüz we sekiz sany bagt getirýän san hasaplaýarlar. Jaňyň zaňy radio arkaly tutuş ýurda eşitdirilýär. Soňra adamlar deňziň kenaryna ýa-da daglara gidip, Günüň dogşuny synlaýarlar.

***

Wýetnamlylarda Täze ýyl baýramçylygy maşgala gatnaşyklarynyň berkligini, ata-babalarynyň ýaşan ýerlerine wepalydyklaryny aňladýan şekiller bilen alamatlandyrylýar. Adamlar şowhun-şagalaň bilen süýrenýän aždarha öýkünip, köçä çykýarlar.

***

Täze ýyl gijesinde Gwineýada köçelere pilleri alyp çykýarlar. Pilleriň üstünde ýa-da gapdalynda şol ýylyň şekilini aňladýan nikaply adamlar bolýar. Piller ýurtda bolçulygyň hem-de güýçlüligiň nyşany hasaplanylýar.

***

Keniýada ýaşaýanlar Täze ýylda tutuş maşgalalar bolup açyk howada baýram-çylyk dabarasyny geçirýärler. Däp-dessurlaryny berjaý edip, göwün söýen aý-dymlaryny aýdyarlar, birek-birege sowgat gowşurýarlar.

***

Gündogaryň käbir ýurtlarynda Täze ýyl gijesi sagat 12-de şol ýyla gabat gelýän müçede doglan adam öýe gelse, bagt gelýär diýip yrym edýärler. Mysal üçin, 2013-nji ýylyň ilkinji gününde Ýylan ýylynda doglan adamyň öýe gelmegini şowlulyk hasap edýärler.

***

Gurakçylyga köp duş gelinýän ýurtlarda bolsa, ýyl ygally hem-de hasylly gelsin diylip, Täze ýyl gijesi köçelere suw sepýärler.
1 лайков 80 просмотров
2комментария
Чтобы оставить комментарий, необходимо на сайте.
Myrat
26 дек 2023, 20:16
Gowy ýazylypdyr.
Şu türkmenler täze ýyly haçan belläp başladylarka? SSSR gelenden soňmyka, ýada has irräkmikä?
Kerbaba
26 дек 2023, 21:28
Fantom
Gowy ýazylypdyr.
Şu türkmenler täze ýyly haçan belläp başladylarka? SSSR gelenden soňmyka, ýada has irräkmikä?

СССР ин дузуминде болан вагтлары пейда болды.Большевиклер юрды басып алманка патыша Руссиясында дини ахенли байрамчылык экен.. Рождество дийлен. Сон 1933-35 йылларда бир орс министрнин маслахаты бн чагалар учин елка безап тазе йыл дабарасыны беллемеклик ела гойлупдыр. Шондан сон бу чаре бутин Союза , шол санда Туркменистана хем аралашыпдыр.