Häzirki zaman dünýäsinde köp sanly uçaryň arasynda aýratyn meseleler üçin döredilen hakykatdanam özboluşly modeller bar. Käbir nusgalar adaty bolmadyk dizaýn ideýalaryny barlamak üçin işlenip düzüldi, ýöne mynasyp paýlanylmady ýa-da çäkli mukdarda goýberildi.

Bu makalanyň çäginde hakykatdanam howa ägirdi göz öňünde tutular. Bu, bir nusgada öndürilen An-225 Mriya uçary. Bu ägirt enjamyň adamzadyň peýdasyna hyzmat etjekdigini hiç kim pikir edip bilmezdi.

Uçar Mriya An-225
Ukrain dilinden terjime edilen Mriýa "düýş" manysyny berýär. An-225, iň ýokary ýük göterijiligi bolan dünýäniň iň uly uçarydyr. Bu uçar Ukrainada O.K. adyndaky tejribe dizaýn býurosy tarapyndan işlenip düzüldi. Antonowa.

Uçaryň köp bölegi öňki SSSR-iň dürli şäherlerinde öndürilendigi sebäpli, An-225 Mriya uçaryny düýbünden ukrain oýlap tapyşy hasaplamak ýalňyş.

Şeýle uçar gurmagyň maksady, kosmos gämilerini mundan beýläk uçurmak üçin kosmodroma howa arkaly daşamakdy. Gatnawlaryň ululygy sebäpli olary uçaryň içinde ýerleşdirmek mümkin däldi. Dizaýnerler ýörite gurnama ulanyp, uçaryň ýüzüne ýerleşdirmek kararyna geldiler. Munuň üçin uçaryň guýruk böleginiň gurluşyny düýbünden üýtgetmeli boldy. Şeýdip, An-225 peýda boldy.

Dünýäde näçe Mriýa uçary bar
Rowaýata öwrülen "Mriýa" uçary häzirki wagtda diňe bir nusgada bar.

Ilkibaşda şeýle iki uçar gurmak meýilleşdirilipdi. Ikinji ekiz dogan bary-ýogy 70% -i tamamlaýar we ýeterlik serişde bilen gurluşygy tamamlanyp bilner. Gurluşygy tamamlamak üçin takmynan 120 million dollar gerek bolar.

Şeýle ägirtleriň ikinjisinde gurluşyk işleriniň alnyp barylýandygy mälim, ýöne howada uçurylyşynyň takyk wagty belli däl.

2016-njy ýylyň awgust aýynda ukrain we hytaý kompaniýalarynyň arasynda ikinji An-225 uçarynyň gurluşygyny tamamlamak we soňra bu uçary Hytaýa geçirmek mümkinçiligi barada şertnama baglaşyldy. 2017-nji ýylyň dekabrynda Hytaýyň häkimiýetleriniň uçaryň gurluşygyny tamamlamak niýetlerinden ýüz öwürdiler. Dünýädäki köp howa menziliniň beýle uly uçar alyp bilmeýändigi barada maglumatlar peýda boldy.

Dörediş taryhy
KPSS -nyň Merkezi komitetinden iň gysga wagtda iň uly ulag uçaryny döretmek barada buýruk aldy. Uçaryň dizaýny we gurluşygy gaty çalt geçdi. Bary-ýogy üç ýylyň içinde çyzgylardan başlap, göni ýaýlyma çenli ähli etap tamamlandy. Gurluşyk Ruslan gämisiniň bölümleriniň we bölekleriniň (An-124) gurluşygy esasynda "pyçaklanan" meýilnama boýunça geçirildi. Bu işe ähli alymlar, dizaýnerler, ähli Bileleşik respublikalarynyň işgärleri gatnaşdy.

Uçary tejribeli dizaýner V.I.Tolmaçew ýasady. Onuň ýolbaşçylygynda Kiýew şäherinde uçaryň gurluşygy başlandy. Dwigateller “Zaporožide” hereketlendiriji gurluşyk zawodynda öndürildi, gäminiň köp bölegi Uýanowskde, uçary dolandyrmak üçin bölekler Moskwadaky zawodda, gonuş enjamy Nižniý Nowgoroda, uçaryň asty we suraty Woronež hünärmenleri tarapyndan döredildi.



Uçar ilkinji gezek 1989-njy ýylda gyşynda uçurlypdy we bahar güni Mriýa Buran kosmos gämisini göterip, Baýkonur kosmos stansiýasyndan Kiýewe uçdy.

Az salymdan howa ägirdi Pariže uçuşyny amala aşyrdy we ol ýerde kemledi . Mari ýanyň esasy maksady kosmos taslamalaryny amala aşyrmakdy, emma uçar beýleki umumy maksatlar üçin hem ulanyldy.

U ly zatlary materikleriň arasynda we içinde daşamak;
Howa uçuryjy ulaglary kosmosa taýýarlamak üçin ulanylýar.
An-225 häzirki wagtda uly ýükleri uzak aralyga daşaýar. Gäminiň 2009-njy ýylda döwrebaplaşdyrylmagy netijesinde onuň işleýşi ýokarlandy.

Aýratynlyklary:

Uçaryň ganaty 88,4 metrdir.
Uçuşyň iň ýokary agramy 600 tonna.
Iň ýokary tizlik - sagatda 850 km.
Iň ýokary uçuş beýikligi 11 müň metr.
Iň köp ýük göterjiligi 250 tonna.
iň ýokary uçuş agramy howwada 640 tonna.
Uçaryň uzynlygy 84 metr.
Uçuşyň iň ýokary aralygy 15600 kilometre barabardyr.
Uçaryň iň uly ganaty 905 m2-e ýetýär
Uçaryň ýangyç sarp edilişi sagatda 15,9 tonna.
Uçardaky ekipaž 7 adama çenli.

“Mriya” uçarynyň göterijilik ukyby

Bu howa ägirdi Antonow Howaýollarynyň eýeçiliginde bolup, häzirki wagtda agramy 250 tonna çenli ýük daşamaga mümkinçiligi bolup. Dünýäde iň uly 1-nji howa ulagy hasaplanýar.



Uçaryň burny açylýar we daşamak üçin zerur zatlary uçara ýüklemäge mümkinçilik berýär.

Ýük ýerleşdirilýän bölüminiň umumy uzynlygy 43 metr, beýikligi 4,4 metr, ini 6,4 metr.

Ýük kabinasyna 82-den gowrak ýolagçy awtoulaglaryny, şeýle hem Kamaz ýük awtoulaglarynyň uçarda aňsatlyk bilen ýerleşdirilip bilinjekdigini göz öňüne tutylan.


Gysga wagtyň içinde “Mriya” uçary köp rekord goýdy.

An-225, asmana göterilen iň agyr ýük göteriji uçardyr.

90-njy ýyllaryň ahyrynda agramy 150 tonnadan gowrak ýüki howada götermegi başardy. Bu uçuş bir gijede 100-den gowrak dünýä rekordyny täzeledi.

2004-nji ýylda “Mriya” uçary 250 tonna agramly ýük göterdi.

5 ýyldan soň Ginnesiň Rekordlar kitabyndan “Mriya” uçary barada tutuş dünýä öwrener. Uçar uly we agyr ýükleri göterdi. 180 tonnadan gowrak bolan güýçli generatordy göterdi.
Ýene bir waka An-225 uçaryna degişlidir. Bu gezek umumy agramy 253,8 tonna bolan ýük göterdi.

1994-nji ýyl An-225 uçarynyň karýerasyndaky iň soňky ýyl diýen ýalydy. Uçar Atlantik ummanynyň üsti bilen Amerika tarap uçdy . Bu wakadan soň uçary sökmek we hereketlendirijileri çalyşmak kararyna gelindi. Döwrebaplaşdyryşdan soň uçar ýene uçup, göterijilik ukyby üçin ýene bir rekord goýdy.

Ekipažlar üçin niýetlenen kabinada 7 adam ýerleşýär. Emma hakykatda uçar 80-den gowrak adamy ýük bilen alyp gitmek ukybyna eýedir.
Harytlary daşamagyň gaty gymmatdygy sebäpli, sargytlaryň gury ýerden daşap bolmaýan uly ýükler üçin sargyt alýar . Uçuşlar gaty seýrek (aýda 1-2 ýa-da ýylda 2).
Uçarmanlaryň sözlerine görä, iň kyn gonuşlaryň biri Kabula gonmakdyr. Bu daglyk ýerler we köp sanly päsgelçilikleriň bolmagy bilen baglanyşykly.

Bir gezek Awstraliýa gonanda, uçar 20,000-den gowrak adam tarapyndan garşylandy. Şeýle köp mähelläniň netijesinde ulag dyknyşygy emele geldi. Awstraliýa eden bu sapary jedelsiz bolmady. Käbir habar beriş serişdelerinde An-225-e "rus uçary" hökmünde berdiler . Bu, ukrain häkimiýetleriniň wekillerini gaty gaharlandyrdy. Habar beriş serişdelerine bu maglumatlary düzetmek haýyş edildi.

“Mriya”-nyň ep-esli wagt ozal döredilendigine garamazdan (1988), henizem hiç ýurt şuňa meňzeş bäsdeş uçar ýasap bilmedi. Häzirki wagta çenli diňe iki uçar An-225 bilen bäsleşip biler. Bular “Airbus” we “Boeing” kompaniýalarynyň A3XX-100F uçary , ýöne göterijilik ukyby deňeşdirilende pes (150 tonna).

Ol yeke-täk uçary 2022-nji ýylyň 25-nji fewralynda Russiýanyň Ukraina harby hüjümi wagtynda Antonow howa menzili üçin bolan söweşlerde angarda ýok edildi.
Ukrainaly jurnalist Dmitriý Komarow Gostomeliň rus basybalyjylaryndan azat edilendigini we Mariýanyň ýok edendigini aýtdy.


Internet maglumatlary esasynda taýýarlandy.