3000 ýyldan gowrak wagt bäri Angliýadaky depeleriň otlarynda ullakan sanlar we geoglifler emele gelýär. Angliýada 56 sany ýokarky şekil bar . Olaryň köpüsi ýurduň günortasyndaky daglyk ýerlerde.Olaryň arasynda iň meşhury, Uffington Ak At Berkşirdäki syrly şahsyýetdir. onuň taryhy gaýtadan gözden geçirildi we gadymy Rim döwründen ozal demir asyryndadygyny görkezýän öňki çaklamalardan has köne bolandygy anyklandy .

Iň jedelli sanlaryň arasynda Dorsetdäki Cerne Abbot Giant we Sýusseksdäki Wilmingtonda uzyn adam şekili bar. Bu äpet sanlaryň wezipesi näme? Olary kim ýaratdy? Ilkinji mysallar müňýyllyklaryň dowamynda nädip saklanyp galypdyr?

Sanlary döretmek üçin ulanylýan usul, aşaky açyk ak hek daşyny açmak üçin ýokardaky otlary kesmekdi. Şeýle-de bolsa, otlar köp adam tarapyndan yzygiderli kesilmese, tiz wagtdan öserdi. Mundan başga-da, bu sanlar asyrlar boýy üýtgäpdir, sebäbi adamlar hemişe bir ýerden ot kesmeýärler. Islendik gadymy topografiki şahsyýetiň Angliýada häzirem durmagy, iň bolmanda müň ýyldan bäri kök uran ýerli däp-dessurlaryň we ynançlaryň dowam etmeginiň subutnamasy bolmalydyr.Angliýanyň iň gadymy we meşhur şekili, uzynlygy 110 metr we beýikligi 40 metr bolan Uffington Ak at. Bu san Berkşir daglyk ýerlerindäki Uffington obasynyň 1,5 km günortasynda ýerleşýär. Özboluşly dizaýn edilen bu at şekilinde biri-birinden aýrylan uzyn, göni arka, inçe aýaklar, akýan guýruk we guş ýaly tumşugy bolan kellesi bar. Ajaýyp dizaýn edilen bu jandar, taryhdan öňki ýerlere örän baý sebite ereýär diýen ýaly. At bürünç asyrynyň ahyryndan (takmynan 7-nji asyr) Uffington galasynyň golaýyndaky dik gaýada, täze daş asyry ýoly diýlip atlandyrylýan uzyn ýolda ýerleşýär.

Başga bir wariant, şekiliň däp-dessur / dini maksat bilen edilendigi. Käbir adamlar bu atyň goragçysy hökmünde çokunylýan we hasyllylyk bilen baglanyşykly kelt at hudaýy Eponany aňladýar diýip pikir edýärler. Şeýle-de bolsa, Epona bolan ynam miladydan öňki I asyrda at hudaýy teňňelerde peýda bolan Gauldan (Fransiýa) gelip çykypdyr. Bu sene Uffington atynyň çyzgysyndan azyndan 6 asyr soň. Şeýle-de bolsa, bu at bürünç we demir asyrlarynda liturgiki we ykdysady taýdan möhüm ähmiýete eýe bolupdyr, şaý-sepler, teňňeler we beýleki metal zatlardan şekillendirilýär.


Uffington ak at ýaly meşhur diýen ýaly, Dorsetiň demirgazygyndaky Çerne Abbas obasynyň demirgazyk-gündogaryndaky depeleriň üstünde çekilen 55 metr beýiklikdäki Cerne Abbas Giantdyr. Bu şekil, sag eli bilen böleklerden doldurylan ullakan taýagy tutup, aýratyn dikilen penis we ýumurtgajyklar bilen tegelek kelleli ýalaňaç äpet görnüşde çekilýär. Uffington şäherindäki Ak atda bolşy ýaly, bu şekili ýerden doly görüp bolmaýar, ýöne howadan iň ajaýyp görnüşinde görmek bolýar. Gigantyň kellesiniň ýokarsynda “Tegelek” diýilýän ýapyk gönüburçly ýer şekili ýa-da käbir gözlegçileriň pikiriçe, demir asyryndan bäri ybadathananyň mekany hasaplanýan Cerne Abbas Devi bilen baglanyşyklydyr. “Cerne Giant” -yň iň giňden ýaýran düşündirişi, bu taryhdan öňki bolçulyk hudaýyny aňladýar ýa-da Gerkulyň ägirt uly klubyny saklaýan Rim şekili. 1635-nji ýyla çenli bu depede baharyň hasyllylygyny nygtaýan dabaralar geçirildi we halkyň tans eden bu baýramçylygynda ulanylýan sütün Tegelek diýilýän ýerde guruldy.

Şeýle-de bolsa, hek daşyndan ýasalan başga bir ägirt şahsyýetiň üstünde geçirilen täze gözleg, Cerne Abbas Deviniň has ýakyn taryhdygy baradaky tezisi goldaýar. Sýuzeksdäki Windover depesiniň beýik gaýalaryna çekilen 69 metr beýiklikdäki "Wilmingtonyň iň uzyn adamy" Angliýanyň depesinde tapylan iň beýik şekil bolup, ýaňy-ýakynda taryhdan öňki hasaplanýar.