Öz-özüm bilen özümçe söhbetdeşlik
- Salam, Mahym.
- Salam.
- Şu gün seniñ bilen öz durmuşyñ hemem käbir duýgy-düşünjelere garaýşyñ dogrysynda söhbetdeşlik geçiresim gelýär. Mümkinmi?
- Baş üstüne!
- Söhbetdeşligimiziñ başyny çagalygyñdan başlaýaly. Çagalyk döwründäki başdangeçirmelerimiz hemmämiz üçin eziz bolsa gerek. Seniñ çagalygyñ nähili geçdi?
- Çagalygyma degişli ýatlamalaryma dolananymda ol hakynda "gowy" ýa-da "ýaramaz geçdi" diýip, aýdyp bilmejekdigime düşünýärin. Ýatlamalarymyñ içinde oñatlary-da bar ýaramazlary-da. Kakasyz, dogan-jigisiz, daýymlarda ulalanymy göz öñünde tutsag-a çagalygyma şadyýan diýip bolmasa gerek, emma beýleki bir tarapdanam daýymyñ perzentleri hemem köçämiziñ beýleki çagalary bilen günde-günaşa oýnaýan oýunlarymyzy ýatlanymda o diýenem ýaramaz geçmändigine düşünýärin.
- Mekdep ýyllaryñyz hakda-da kelam agyz durup geçseñiz...
- Men heniz mekdebe gitmäkäm okamany öwrenipdim. Üstesine-de harplaman okaýardym. Başlangyç synp mugallymym bu ýagdaýy turuwbaşdan halamandy. Harplap okamagymy isleýärdi. Öñe gidip barýan otlyny yza tesdirjek bolmak ýalydy. Ilki günümden başlap, iñ köp gatnaýan ýerim kitaphana bolupdy. Kitaphananyñ işgäri ýedi ýaşdaky okuwça kitap bermeýändigi üçin ejem bilen bile gitmeli bolardyk. Deñ-duşlarym bilen gatnaşygym ilkibaşlarda juda oñatdy. Iki sany atdaş joralarym bardy. Soñ kitaplar dünýäsine aralaşdygymça olar bilen dünýägaraýşymyzyñ tersligine düşünenimdenmi nämemi ýekeligi saýlap başladym. Bu ýagdaýym talyplykda-da dowam etdi.
- Talyplyk diýdiñiz. Haýsy okuw jaýyna kabul edilenligiñizi gürrüñ beräýseñiz.
- Aman Kekilow adyndaky mugallymçylyk mekdebiniñ mekdebe çenli terbiýe (çagalar bagynda iñlis dilini okatmak hukugy bilen) hünärine kabul edildim.
- Näme üçin terbiýeçilik?
- Terbiýeçiligi söýüp saýlamadym. Ýüregimde möwç urýan talyp bolmak islegi sebäpli saýlan hünärime o diýenem üns bermedim. Aman Kekilow adyndaky mugallymçylyk mekdebiniñ gapysyndan ädim äden ilkinji günümden başlap, bir hakykata göz ýetirdim : "Terbiýeçi bolmak üçin ilki özüñi terbiýelemeli".
- Onsoñ özüñizi terbiýeläp bildiñizmi?
- Talyp döwrüm babatda aýtsam terbiýeläp bilendirin öýdemok. Belki ondan soñ...
- Çagalar bilen gatnaşygyñyz nähili?
- Öýümizde çaga bolmany üçin çagalar babatda öwrenenlerimi diñe ikinji ýyllyk talyp wagtymda tejribeliklere gidip başlanymda synamak pursatym boldy. Şonda teoriýa we praktikanyñ aratapawudynyñ ýer bilen gök ýalydygyna düşündim.
- Tejribelik döwründe nähili ýatlamalaryñyz bar?
- Bir topary öz içinde üç bölege bölüp, her bölegine gözegçilik etmek üçin aýry mugallym berkidilip, her haýsy-da aýry çagalar bagyna ugradylýardy. Biziñ paýymyza düşen mugallym juda talapkärdi. Her hepde bir talyp açyk sapak geçip görkezerdi, galan ýedi sany talyp ýolbaşçylyk edýän mugallym bilen bilelikde sapagy synlardylar, ondan soñam sapagyñ artykmaçlyklary we kemçilikleri hakda pikir alşylardy. Şol sapaklarda ilkibada çagalaryñ ünsüni özümize gönükdiribilmekde kösenýärdik. Nädenimde çagalaryñ ünsüni sapakdan aýyrman saklabiljegim hakda kelle döwýärdim. Ahyry, bir sapakda islegim amala aşdy. Öwrediji oýunlaryñ üsti bilen şeýle bir şowly geçdi welin , talyplaram mugallymymam birkemsiz diýip baha berdiler.
- Işdäki başdangeçirmeleriñiz hakda aýdaýsañyz...
- Işe başlan ilkinji iki ýylym bakja toparda araçy terbiýeçi bolup işläpdim. Üçünji ýylym mekdebe taýýarlaýyş toparda baş terbiýeçilige işe girişdim.
- Kiçi ýaşly we uly ýaşly çagalar bilen işleşmegiñ nähili tapawutlary bar?
- Kiçi ýaşly çagalaryñ heniz bedeni doly berkäp ýetişmänligi üçin olaryñ idegi has ünsli bolmagy talap edýär. Üstesine-de zähmetiñ öz-özüñe hyzmat etmek görnüşi olarda kemala gelmänligi üçin güýz we gyş pasyllarynda çagalar bagyna geýip gelen daşky geýimlerini çykarmak, gaýdanlarynda, ýañadan geýdirmek zerur. Uly toparda bolsa bu zerurlyk aradan aýrylýar.
- Tolstoý sorapdyr "Ynsan näme bilen ýaşar?". Bu soraga sen näme jogap bererdiñ?
- Özüne ynamy, ýakynlarynyñ ýanynda bolmagy...
- Sende bularyñ ikisem barmy?
- Özüme ynamymy ýuwaş-ýuwaşdan gazanýaryn. Ýakynlarym babatda aýtsam bolsa men juda bagty çüwen.
Dowamy bar.
- Salam.
- Şu gün seniñ bilen öz durmuşyñ hemem käbir duýgy-düşünjelere garaýşyñ dogrysynda söhbetdeşlik geçiresim gelýär. Mümkinmi?
- Baş üstüne!
- Söhbetdeşligimiziñ başyny çagalygyñdan başlaýaly. Çagalyk döwründäki başdangeçirmelerimiz hemmämiz üçin eziz bolsa gerek. Seniñ çagalygyñ nähili geçdi?
- Çagalygyma degişli ýatlamalaryma dolananymda ol hakynda "gowy" ýa-da "ýaramaz geçdi" diýip, aýdyp bilmejekdigime düşünýärin. Ýatlamalarymyñ içinde oñatlary-da bar ýaramazlary-da. Kakasyz, dogan-jigisiz, daýymlarda ulalanymy göz öñünde tutsag-a çagalygyma şadyýan diýip bolmasa gerek, emma beýleki bir tarapdanam daýymyñ perzentleri hemem köçämiziñ beýleki çagalary bilen günde-günaşa oýnaýan oýunlarymyzy ýatlanymda o diýenem ýaramaz geçmändigine düşünýärin.
- Mekdep ýyllaryñyz hakda-da kelam agyz durup geçseñiz...
- Men heniz mekdebe gitmäkäm okamany öwrenipdim. Üstesine-de harplaman okaýardym. Başlangyç synp mugallymym bu ýagdaýy turuwbaşdan halamandy. Harplap okamagymy isleýärdi. Öñe gidip barýan otlyny yza tesdirjek bolmak ýalydy. Ilki günümden başlap, iñ köp gatnaýan ýerim kitaphana bolupdy. Kitaphananyñ işgäri ýedi ýaşdaky okuwça kitap bermeýändigi üçin ejem bilen bile gitmeli bolardyk. Deñ-duşlarym bilen gatnaşygym ilkibaşlarda juda oñatdy. Iki sany atdaş joralarym bardy. Soñ kitaplar dünýäsine aralaşdygymça olar bilen dünýägaraýşymyzyñ tersligine düşünenimdenmi nämemi ýekeligi saýlap başladym. Bu ýagdaýym talyplykda-da dowam etdi.
- Talyplyk diýdiñiz. Haýsy okuw jaýyna kabul edilenligiñizi gürrüñ beräýseñiz.
- Aman Kekilow adyndaky mugallymçylyk mekdebiniñ mekdebe çenli terbiýe (çagalar bagynda iñlis dilini okatmak hukugy bilen) hünärine kabul edildim.
- Näme üçin terbiýeçilik?
- Terbiýeçiligi söýüp saýlamadym. Ýüregimde möwç urýan talyp bolmak islegi sebäpli saýlan hünärime o diýenem üns bermedim. Aman Kekilow adyndaky mugallymçylyk mekdebiniñ gapysyndan ädim äden ilkinji günümden başlap, bir hakykata göz ýetirdim : "Terbiýeçi bolmak üçin ilki özüñi terbiýelemeli".
- Onsoñ özüñizi terbiýeläp bildiñizmi?
- Talyp döwrüm babatda aýtsam terbiýeläp bilendirin öýdemok. Belki ondan soñ...
- Çagalar bilen gatnaşygyñyz nähili?
- Öýümizde çaga bolmany üçin çagalar babatda öwrenenlerimi diñe ikinji ýyllyk talyp wagtymda tejribeliklere gidip başlanymda synamak pursatym boldy. Şonda teoriýa we praktikanyñ aratapawudynyñ ýer bilen gök ýalydygyna düşündim.
- Tejribelik döwründe nähili ýatlamalaryñyz bar?
- Bir topary öz içinde üç bölege bölüp, her bölegine gözegçilik etmek üçin aýry mugallym berkidilip, her haýsy-da aýry çagalar bagyna ugradylýardy. Biziñ paýymyza düşen mugallym juda talapkärdi. Her hepde bir talyp açyk sapak geçip görkezerdi, galan ýedi sany talyp ýolbaşçylyk edýän mugallym bilen bilelikde sapagy synlardylar, ondan soñam sapagyñ artykmaçlyklary we kemçilikleri hakda pikir alşylardy. Şol sapaklarda ilkibada çagalaryñ ünsüni özümize gönükdiribilmekde kösenýärdik. Nädenimde çagalaryñ ünsüni sapakdan aýyrman saklabiljegim hakda kelle döwýärdim. Ahyry, bir sapakda islegim amala aşdy. Öwrediji oýunlaryñ üsti bilen şeýle bir şowly geçdi welin , talyplaram mugallymymam birkemsiz diýip baha berdiler.
- Işdäki başdangeçirmeleriñiz hakda aýdaýsañyz...
- Işe başlan ilkinji iki ýylym bakja toparda araçy terbiýeçi bolup işläpdim. Üçünji ýylym mekdebe taýýarlaýyş toparda baş terbiýeçilige işe girişdim.
- Kiçi ýaşly we uly ýaşly çagalar bilen işleşmegiñ nähili tapawutlary bar?
- Kiçi ýaşly çagalaryñ heniz bedeni doly berkäp ýetişmänligi üçin olaryñ idegi has ünsli bolmagy talap edýär. Üstesine-de zähmetiñ öz-özüñe hyzmat etmek görnüşi olarda kemala gelmänligi üçin güýz we gyş pasyllarynda çagalar bagyna geýip gelen daşky geýimlerini çykarmak, gaýdanlarynda, ýañadan geýdirmek zerur. Uly toparda bolsa bu zerurlyk aradan aýrylýar.
- Tolstoý sorapdyr "Ynsan näme bilen ýaşar?". Bu soraga sen näme jogap bererdiñ?
- Özüne ynamy, ýakynlarynyñ ýanynda bolmagy...
- Sende bularyñ ikisem barmy?
- Özüme ynamymy ýuwaş-ýuwaşdan gazanýaryn. Ýakynlarym babatda aýtsam bolsa men juda bagty çüwen.
Dowamy bar.
23комментария
Чтобы оставить комментарий, необходимо на сайте.