Şu zatlar ýadyna düşende, Sylap ýeňil dem aldy. Onuň üçin durmuşyň iň bir kyn meselesi çözülen ýaly boldy. Eger biri şeýdip üstüne atylaýmasa, onuň özüniň-ä entek-entekler gyza sözem gatyp bilmejegi çyndy. «Özi şeýdip durka, gel, ejemi iberip göräeýin-le. Soňky gün ýolbaşçylaryň ýanynda-da dili gysga bolmaryn» diýip pikir öwürdi-de, şol günüň ertesi Sabyr daýza bilen Gurban agany Abat daýzalara sözaýdyjy iberdi...
Begenjinden ýaňa Sabyr daýzanyň erni bir ýere gelenokdy. Ýyrş-ýyrş edip, bijesi çykan ýalydy. Gurban aganyňam öňki gamaşyp duran ýüzi ýokdy. Rahat dem alýardy.
Abat daýza bilen Myrat aga birbada goňşularyny ýöne çaýlaşmaga gelendir öýtdüler. Göwünlerinde hiç hili pikir bolmansoň, Abat daýza hatda hut myhmanlaryň ýanynda oturan ýerinden:
—A gyz, Sadap! Çaý-suw getireweri! Näme bu gün bukuljyrap alaýdyň, görülmän ýören adamlar barmy bu ýerde!—diýip, çirkin sesi bilen gyzynyň üstüne-de gygyrdy.
Ejesi hernäçe gohlasa-da, Sadap eli çäýnekli içerik girmedi. Aşhana baryp, çaý oturtdy, demledi. Käsedir süýjüleri taýýarlady. Ýöne olary içerik eltmedi. Özem begenjinden uçaýjak bolýardy. Ýüregi eýýäm arzuwly pursatlara telwas urýardy. Hyýalynda özüni Sylabyň ýanynda duýýardy.
Gyzyndan derek bolmansoň, hyklap-çoklap ahyry Abat daýzanyň özi daşaryk çykdy. Ýene Sadaba azgyryldy:
—A gyz, näme ýöne bukuljyrap alaýdyň?! Ýaşynýanyň barmydy?
Sadap bagtyýar ýylgyrdy. Soňam ejesine wäşilik bilen jogap berdi:
—Ýaşynýanym bolmasa-da, ýaşynjagym-a bar, eje!
Gyzynyň bu sözleri Abat daýzany depesinden daş düşene dönderdi. Onuň gözleri hanasyndan çykara geldi.
—Hä?..—diýip, sesini süýkdürdi. Aljyrap, eline alan çaýly çäýnegini ýere gaçyrdy. Çäýnek pagyş-para boldy-da, bugaryp duran çaý töwerege saçalanyp gitdi. Muňa Abat daýzanyň zähresi ýaryldy. Gyzgyn çaýyň öňünden aýagyny zordan çekip ýetişdi. Köýneginiň öl bolan etegini sypaşdyrdy.—Wah-wah-eý... Bi artyp nädäýdi gyz...
Ejesiniň bolşuna Sadap jakgyldap güldi:
—Eňillik boljakdyr, eje! Daş döwülse, ýeňillik bormuş-a!
Ömür gaşy çytyk gyzynyň bu gün jakgyldap durmasyna Abat daýza haýranlar galdy. «Muny ne döw çaldyka?» diýip, içinden pikir öwürdi. Gyzyna ýumrugyny çenäp, janyýangynly gepledi:
—Kelläň bir ýerindemi seň?! Diýýän gepleňňi gulaklaň beri eşidýärmi?!
Sadap ýene ýylgyrdy:
—Näme üýtgeşik zat diýenmişim men?
—Täze çaý oturt!—diýip, Abat daýza gyzyna buýruk berdi. Soňam özbaşyna hüňürdedi.—Tapdyň ýaşynjak adamyňy!
«Ejem dagy bir ýoknasyzlyk edip, goňşularyň göwnüne degäýmesin» diýen ätiýaç bilen Sadap ýene agras sypata girip, pessaý ses bilen ejesine ýüzlendi:
—Eje, Sylabyň ejesi dagynyň sözüni ýykaýmaň!
—Ј-ä?!—Edip, Abat daýza gyzynyň bu sözlerine öňküdenem beter öweldi. Gözleri tegelenip, birbada dili tutuldy. Näme geplejeginem bilmedi.
Sadap ejesine diýjegini diýensoň, aşhanadan çykyp gitdi. Iň tördäki kiçijik otagyna baryp, el işine ýapyşdy.
Abat daýza iki eli bilen ýakasyny ebşitläp tutdy-da, gözlerini depesine dikdi.
—Heý, toba!—diýip, sesini süýkdürdi.—Adam pahyr ölmese, herki zady görüp-eşitjeg-ow! Bu näme gep boldugyka indi?!
Ol çaýdanam ellibizar bolup, içerik myhmançylyga gelen goňşularynyň ýanyna atylyp bardy. Demi-demine ýetmän haslady. Içindenem birsyhly «Toba-toba, ol Sylap diýen bendä il-gün nämeler diýenok! Ýa Sadabyň bi zatlardan habary ýokmuka?!» diýip pikir öwürýärdi. Birdenem goňşularyna gaharlanýardy: «Ogullaryndan nalaýan-a özleri, indem beýdip gelmeleri nämekä?!»
Abat daýza näme edýäninem bilmän, göni Sabyr daýzanyň pete-pet maňlaýynda çommaldy-da, sesine howsala çaýdy:
—Siz habarly geldiňizmi, goňşy?
Abat daýzanyň gelen myhmana birden zoňtar sowal beribermesi Myrat aga üçin gelşiksiz duýuldy. Ol gözlerini alardyp, aýalyna ýüzlendi:
—Јh-eýt... Bolşuň nähil-ow seň! Heý, türkmençilikde gele-gelmäne-de bir myhmany howlukdyrarlarmy! Çaý-suw äberiber bakaly... Habarly gelnen bolsa, habaram aýdylar-da, elbetde...
Näme üçindir şu pursat Abat daýza goňşularynyň öz gyzyna sözaýdyjy gelmesine kemsindi, aglasy geldi. Bu ýagdaýy basymjak adamsyna-da duýdurasy gelip, ýüregi çat açyp barýardy. «Olar bize gudaçylyga geläýipdirler» diýip, sesiniň ýetdiginden möňňüriberesi gelýärdi. Ýöne zordan dilini dişläp saklanýardy. Ol adamsy özüne azgyrylansoň, edepsizlik edenini bilip yza çekildi. Myhmanlardan çeträk sowlup oturdy. Keýpsiz halda ýer dyrmalap ugrady.
Abat daýzanyň sowalyny jogapsyz goýmagy birhili gördümi-nämemi, Sabyr daýza «Sen başla» diýen terzde adamsynyň ýüzüne seretdi.
Gurban aga ardynjyrady:
—Biz-ä habarly gelendiris, goňşy...
—Habaryň bolsa gowy zat—diýip, Myrat aga Gurban aganyň ýüzüne seretdi.—Aýdyp otur, eşideli, goňşy.
—Bi kesir oglumyz-a ahyr dil açandyr, Myrat goňşy—diýip, Gurban aga begenjini gizläp durman ýyrşardy.—Ilkiler-ä geplemän ýüregimizi ýard-aý... Ýa seňňem käemäň täsir etdimi-nämemi şoňa...
—Kim ol?—diýip, Myrat aga gürrüňiň Sylap hakda barýanyny duýsa-da, birbada aňmaýandan boldy. Soňam birden huşuna gelen kişi bolup gepledi.—Hä, bi Sylapmy? Tüweleme, dil açawersin!
—Hawa, dil açdy—diýip, Gurban aga ýene öňki sözüni gaýtalady. Soňam habaryny aýtdy.—«Şü, goňşulaň gyzy Sadaba baryp göräýseňiz» diýdi...
Bu habar Myrat aga üçinem duýdansyz «wäh!» diýlen ýaly boldy. Ol gözlerini tegeläp, aýalyna seretdi. «Be...Sylap hakda il-günüň çykaryp ýören gepi nire, bi, gudaçylyk gürrüňi nire!» diýip, içinden pikir öwürdi. Onuň içki pikirini Abat daýza-da aňdy. Ýöne ýene-de myhmanlaryň ýanynda ýoňsuz gep eşidäýmeginden çekinip, sesini çykarman saklandy. Dilini dişledi. Myrat aga-da goňşulara näme diýip, näme aýtjagyny bilmedi. Bu ýagdaýdan Sadabyň habarlydygyny-däldigini bilmek üçin Gurban aganyň taryna kakyp görmek isledi:
—Indi bi işlere zorluk zamanasy ýok, goňşy. Meseläni nähili çözmeli bolsa, gyzyň özi biler-dä... Siz-ä gözümiz ýetik... Nije ýyl bäri agyryşman-ynjaşman, goňşy otyrys...
Sabyr daýza ara düşdi:
—Sadap jan-a razymyş. Öň ikisi gürleşikli ýaly-la?!
—Sylap bilenmi?—diýip, Myrat aga bolýan gürrüňlere haýran galyp sorady.
—Hawa—diýip, Sadap daýza arkaýyn gepledi. Ýöne muň üçin Sadap janyňam göwnüne degip durmaň. Ýaşlardyr-da...
Myrat aga bu wagt goňşularyna belli bir zat diýmän goýberdi. Gyzy bilen gürleşmekçidi. Ýöne Abat daýza oňa Sadaba-da zat diýdirip durmady.
—Iliň diýýän gepi ýalandyr, ýogsa ýigit öýlenmäge razy bolmazdy!—diýip, Abat daýza öz pikirini orta atdy.—Sylabyňam, goňşularyňam adamçylygam erbet däl, gyzyňam razy.
Goňşularyny gowy görüp duransoň, Myrat aga-da gaýşaryp durmady. Ine, şeýdibem, Sadapdyr Sylabyň