MAZARDA ÝANAN OT Hakyky bolan waka

Bu waka 1989njy ýylda Özbegistanyñ Fergana welaýatynyñ bir obasynda bolup geçýär. Özbekleñ adaty boýunça täze gelen gelin ir bilen turyp, beýlekiler ýatyrka, howlyny,derwezäñ daşyny goñsylaryna çenli syryp arassalaýar. Çaý demläp ertirlik taýarlap goýýar..... Şol gun entäk howa ýagtylmanka daşary çykyp,işe başlan täze gelin birden ahy-nala sesini eşidip, diñşirgenip durýar. Olaryñ ýaşaýan òýi öwliýä bilen ýanma ýan eken. Şol sesiñ òwliýäden gelýänini bilen gelin, diwardan boýnuny uzadyp owliýä seredýär.... Görse, bir mazaryñ ūstūnde ot ýanyp dur !!! Ýañky gelin dini terbiýesi,bilimi bolany ūçin gorkmaýar. Gaýtam siñe seredip, ol mazaryñ kime degişlidigini bilýär. Dūýn jaýlanan geliniñkiden çykýan eken ol ot we ahy-nala. ---Ejejaaan!!!! Jaaan ejeee!!! Gelseneee,bagyşlasanaa meni,men ýanýanlaaaa,jaaan ejeeee!!!! diýen ses gelýär..... Ýañky gelin derrew elindäki sūwsesini bir gyra taşlap,merhum gelniñ öýūne ylgaýar....... Ejesini mazaryñ ýanyna getirýär. ----Wahhh, jaan gyzym, balammm, men geldim, näme bolýa jaanyym balaaam, diýip merhumyñ ejesi elewreýär, ýöne mazardan çykýan ses galanak. Şool "eje geläýsene" diýip nala çekýär... Birden ýañky gelniñ ýadyna dyşýär, gaýyn enesini çagyrýa diýip. Çūnki özbekler adat boýunça gaýyn enà EJE diýip ýūzlenýär. Gelin ylgap gaýyn enäni getirýär..... Şonda mazardan ses gelýär: --- Ejejaan!!!! Bagyşla meni !!! Señ göwnūñe köp degipdirin!!! Seni sylaman men indi dowzahda ýanýan!!!! Bagyşlaý men akylsyzy ejejaaaan!!!! Gaýyn ene: --- Bah janym balam, bagyşladym, aýdanyma toba etdim, men senden razydyryn!!! Su sözlerden soñ mazaryñ ūstūnde ýanyp duran ot kem-kemden peselip, öçūp galýar.... Merhum gelin diri wagty hiç kimi sylamaýan eken. Gaýyn enesem aýdyp-aýdyp ýadansoñ " Tizirak öl,dowzaha dùş" diýip gargan eken. Görşūñiz ýaly, bu dūnýe, o dūnýe her bir edýän işiñize, ädýän ädimiñize hokman hasabat bermeli bolýandyr!!! Geljekki gelin boljak gyzlar size sapak bolsun şu tema, çünki gaýyn Ene hem siziñ ikinji ejeñizdir. Siziñ Ejeñiz sizi çaga wagtyñyz ösdürip ulaldyp kemala getirse, siziñ gaýyn Eneñizem siziñ çagañyzy ösdürüp kemala getirýär. Siziñ köpüñiz şaýatsyñyz, siziñ Gelinejeñiz üç, dört günlük öýlerine gitse, derrow jañ edip başlaýandyr Ejeñiz. Meniñ agtyjaklarym oñatçamy, çaltrak geleweriñ agtyjaklarym ýok welin öýüñ içi gum guklyk diýip. Sebabi Gaýyn Ene hem siziñ Ejeñiz dek mukaddes ynsan.

Yusup Durdyyevv