Öň biler bolsaňyz Hytaýyň ilaty boýunça mende dörän soraglary ýazypdym. Indi dünýäň ilaty bilen gyzyklanalyň.

Global ýylylygy gün tertibine getirýän global guramalar we fondlar bilen işleşýän "alymlar" bu ilatyň artyşyny ýaşaýyş şertleriniň gowulanmagy bilen baglanyşdyrýarlar.

Emma aýdylýanlaryň tersine, ilat sanynyň artmagy ýaşaýyş şertleri gowy hasaplanylýan ýewropa ýurtlarynda iň pes derejededir. Tehnologik ösüşlerden mahrum bolan sebitlerde mysal üçin Afrikada ilatyň artyşy ýokary derejededir.

Birinji suratdaky tablisada 2010-2013-nji ýyllar aralygynda ösüşler deňeşdirilip dir. Geliň, Afrika bilen Ýewropany 200 ýyllyk ösüşleri bilen deňeşdireliň. (Ikinji suratdaky grafik)

Eger bu grafikadogry bolsa, ilat sanynyň artmagyny düşündirýän ýaşaýyş şertleriniň gowulanmagy
sebäbine dogry gelmeýär.

Özümiz bilşimiz ýaly köp wagt bäri kömek soraýan Afrikanyň ilaty barha köpelýär. Afrika ýüz ýyldan gowrak wagt bäri hemişe daşary ýurt çozuşlaryny we raýatlyk urşuny başdan geçirýär, suwsuzlyk we AIDS bilen göreşýär. Wagtal-wagtal bularyň hemmesi bilen iş salyşyp ýörkä, epidemiýa urulýar, ilatyny hem-de haýwanlaryny ýitirip, ýene-de açlykdan we açlykdan ýaňa köp wagt bäri ejir çekýär. Emma intereny tarapy Ýewropa seredende ilaty has çalt köpelýär.

Bütin dünýäniň ilatynyň düýpli paýy bolan Hindistanyň ilaty 100 ýylda 3 esse artyp 400 milliondan 1,2 milliard adama ýetdi. 2050-nji ýylda ol 1,6 mlrd bolmagyna garaşylýar.

Afrika ýaly bu ýurt hem tanyş suw ýetmezçiligine köp duş gelýär. Açlykdan we suwsuzlykdan ölmezlik üçin dünýäniň dürli künjeginden kömek hemişe ýygnalýar.

Bu gurakçylyk we açlyk dowam etse, beýleki tarapdan ilat nädip beýle köpelip bilýär? Bu aşa köpeliş adamzadyň ilatynyň köpelmegi bilen bagly görkezilen "ýaşaýyş şertleriniň gowulandyrylmagynyň görkezijisi" sebäbine zarba urýar...