Dukak Oguzlaryň ýabgusynyň ýüzüne urýar

Günleriň birinde türkmenleriň Beýgu diýilýän patyşasy esgerlerini jemläp, yslam ýurtlaryna söweşe gidermen boldy. Emma Dukak muňa garşy çykdy. Ikisiniň arasyndaky bu jetleşik uzaga çekensoň, türkmenleriň patyşasy gödek söz di-ýip, onuň göwnüne degdi. Dukak bolsa eli bilen onuň ýüzüne urdy we ýüzüniň hamyny sypjyrdy. Türkmen patyşasynyň hyzmatkärleri munuň daşyny gallap, tutjak boldular. Emma Dukak olara baş bermedi we öz tarapdarlary bilen söweşe girdi. Soňra iki tarap aýrylyşdy we bu ikisini ýaraşdyrdylar. Şondan soň Dukak onuň ýanynda saklandy (gulluga durdy) we onuň Seljuk atly ogly boldy.

"Dukagyň ady dürli çeşmelerde dürlüçe beýan edilipdir. Onuň adynyň arapça manysy الجديد القوس– täze ýaý we – الحديد القوس-demir ýaý ýaly berilýär. Bu ýerdäki ýeke nokadyň tapawudy atlaryň dürli beýan edilmegine getirýär. Emma Ýusup ibn Taňryberdiniň «Röwşen ýyldyzlar» eserinde «Dukak» diýen türkmen adam adynyň ýokdugy, arap çeşmelerinde onuň nädogry ulanylýandygy, aslynda «Dokmak, Tokmak» bolmalydygy beýan edilipdir."

Ibn Esir "Kämil taryh", I jilt, sah-186. Aşgabat «MIRAS» 2005.
5 лайков 189 просмотров
7комментариев
Чтобы оставить комментарий, необходимо на сайте.
Ahmet
21 июн 2023, 23:13
Şeý diýmek bilen näme diýjek bolduň :))
Seul
22 июн 2023, 00:57
Vekil_City
Şeý diýmek bilen näme diýjek bolduň :))

Imo gelsene
Ahmet
22 июн 2023, 01:03
Seul
Vekil_City
Şeý diýmek bilen näme diýjek bolduň :))

Imo gelsene

Nomeriňi aýt. Men imoda tagam
Pegas
22 июн 2023, 06:46
Bu Yslam dini bize aralaşandan soň döredilen wersiýa bolaýmasa. Dukak, hamala, Yslam dininiň tarapyny çalýan ýaly edilip görkezilipdir sebäbi.
Sapar aga
Автор 22 июн 2023, 14:07
Pegas,
Yslam dini Sasanylardan soň Merkezi Aziýa ýaýrap ugraýar, VII asyryň ortalaryndan başlap Araplar Merkezi Aziýa girýärler. Oguzlar Günbatar Göktürklerden aýrylyp, VIII asyrlarda Seýhun töwereklerine (Oguz Ýabgu döwleti) göçmegi dowam etdirýärlerdi. X asyryň başlarynda yslamy kabul eden uly Türk jemagaty bar, we bular Oguzlar.
(Faruk Sümer "Oguzlar/Türkmenler", sah 50).
Ýokardaky jetleşik barada "Mäliknama" eserinde-de agzalýar.
Arap syýahatçysy Ibn Fadlan X asyrda Oguzlaryň içinden geçip gidýär, Ibn Fadlan geçip barýarka, olaryň içinde biriniň musulman bolandygyny, ýöne dostlarynyň garşylygy sebäpli dinden çykandygyny ýazýar.
(Ibn Fadlan "Syýahatnamasy").
Siziň diýýäniňiz dessanlarda bolup bilýär, meselem Oguznama dessanynyň yslamdan öňki wersiýasyndaky Oguzyň atasynyň ady Aý Kagan, yslamdan soňky wersiýasyndaky bolsa Gara Kagan, şeýle-de Oguznamanyň 3 wersiýasy bar, birinjisi Salar Harydarynyň nusgasy, ikinji Parižde saklanýan nusga, üçünji Gazan şäherinde saklanýan nusga.
(Rahmanberdi Godarow "Oguznama", Aşgabat 2001.)
Ýöne Dukak we ondan öňki döwürde, Türkler yslam bilen tanşypdy we musulman däl Türkler bilen musulman Türkler biri-biriniň üstüne ýöriş edýärdi.
Jeksparro
24 июн 2023, 15:20
Ahtopot
Pegas,
Yslam dini Sasanylardan soň Merkezi Aziýa ýaýrap ugraýar, VII asyryň ortalaryndan başlap Araplar Merkezi Aziýa girýärler. Oguzlar Günbatar Göktürklerden aýrylyp, VIII asyrlarda Seýhun töwereklerine (Oguz Ýabgu döwleti) göçmegi dowam etdirýärlerdi. X asyryň başlarynda yslamy kabul eden uly Türk jemagaty bar, we bular Oguzlar.
(Faruk Sümer "Oguzlar/Türkmenler", sah 50).
Ýokardaky jetleşik barada "Mäliknama" eserinde-de agzalýar.
Arap syýahatçysy Ibn Fadlan X asyrda Oguzlaryň içinden geçip gidýär, Ibn Fadlan geçip barýarka, olaryň içinde biriniň musulman bolandygyny, ýöne dostlarynyň garşylygy sebäpli dinden çykandygyny ýazýar.
(Ibn Fadlan "Syýahatnamasy").
Siziň diýýäniňiz dessanlarda bolup bilýär, meselem Oguznama dessanynyň yslamdan öňki wersiýasyndaky Oguzyň atasynyň ady Aý Kagan, yslamdan soňky wersiýasyndaky bolsa Gara Kagan, şeýle-de Oguznamanyň 3 wersiýasy bar, birinjisi Salar Harydarynyň nusgasy, ikinji Parižde saklanýan nusga, üçünji Gazan şäherinde saklanýan nusga.
(Rahmanberdi Godarow "Oguznama", Aşgabat 2001.)
Ýöne Dukak we ondan öňki döwürde, Türkler yslam bilen tanşypdy we musulman däl Türkler bilen musulman Türkler biri-biriniň üstüne ýöriş edýärdi.



@Ahtapot, Faruk Sümer we Ibn Fazlanyň aýdanlary bilen ylalaşýaryn. Ýöne Rahmanberdi Godarowyň ''Oguznamanyň Uýgur wariýantynda Oguz hanyň kakasynyň adynyň Aý han bolupdyr'' diýen pikiri bilen ylalaşamok. Sebäbi ''Aý han'' ady Gadymy Türki dünýäsinde köp ýerlerde adam ady hökmübd
Jeksparro
24 июн 2023, 15:32
[quote=Jekwarabey][quote=Ahtopot]Pegas,
Yslam dini Sasanylardan soň Merkezi Aziýa ýaýrap ugraýar, VII asyryň ortalaryndan başlap Araplar Merkezi Aziýa girýärler. Oguzlar Günbatar Göktürklerden aýrylyp, VIII asyrlarda Seýhun töwereklerine (Oguz Ýabgu döwleti) göçmegi dowam etdirýärlerdi. X asyryň başlarynda yslamy kabul eden uly Türk jemagaty bar, we bular Oguzlar.
(Faruk Sümer "Oguzlar/Türkmenler", sah 50).
Ýokardaky jetleşik barada "Mäliknama" eserinde-de agzalýar.
Arap syýahatçysy Ibn Fadlan X asyrda Oguzlaryň içinden geçip gidýär, Ibn Fadlan geçip barýarka, olaryň içinde biriniň musulman bolandygyny, ýöne dostlarynyň garşylygy sebäpli dinden çykandygyny ýazýar.
(Ibn Fadlan "Syýahatnamasy").
Siziň diýýäniňiz dessanlarda bolup bilýär, meselem Oguznama dessanynyň yslamdan öňki wersiýasyndaky Oguzyň atasynyň ady Aý Kagan, yslamdan soňky wersiýasyndaky bolsa Gara Kagan, şeýle-de Oguznamanyň 3 wersiýasy bar, birinjisi Salar Harydarynyň nusgasy, ikinji Parižde saklanýan nusga, üçünji Gazan şäherinde saklanýan nusga.
(Rahmanberdi Godarow "Oguznama", Aşgabat 2001.)
Ýöne Dukak we ondan öňki döwürde, Türkler yslam bilen tanşypdy we musulman däl Türkler bilen musulman Türkler biri-biriniň üstüne ýöriş edýärdi.[/quote]


@Ahtapot, Faruk Sümer we Ibn Fazlanyň aýdanlary bilen ylalaşýaryn. Ýöne Rahmanberdi Godarowyň ''Oguznamanyň Uýgur wariýantynda Oguz hanyň kakasynyň adynyň Aý han bolupdyr'' diýen pikiri bilen ylalaşamok. Sebäbi ''Aý han'' ady Gadymy Türki dünýäsinde köp ýerlerde adam ady hökmünde agzalsa-da, aýal ady hökmünde-de dakylypdyr bu at. Oguz hanyň Uýgur wariýantynda ''Aý kagan'' Oguz hanyň ejesiniň gözi aýdyň bolup, ogul dogurandygyny Uýgur wariýantynyň goşgusynda aýdyň görse bolýar:

Ol güni Aý kaganyň,
Aýdyň boldy gözleri,
Nurana ogly dogdy...(Bu ýerde Oguz han dogdy)