Konfusiý hytaý jemgyýetçilik filosofy, mugallymy we syýasatçysy bolup,
taglymatlary Gündogar Aziýa siwilizasiýasynyň pikirlerini we pelsepelerini
birleşdirýärdi. Konfusiý, hytaýly beýik filosofyň latynlaşdyrylan ady bolup, onuň abraýly
ady Kong Fuzi.
Konfusiý bilime doýmaz teşne bolup, bilime durmuş ýoly hökmünde ynanýardy. Ol
muny diňe bilim almak däl-de, häsiýet, ahlak we bitewilik gurmak hökmünde görmedi.
Konfusiýiň syýasy pikirleri ahlaklylykdan, eýeçilikden we däp-dessurlardan emele
geldi. Geçmişdäki däp-dessurlara gaýdyp gelmegiň möhümdigie ünsi çekdi, sebäbi ata-
babalarymyza hormat goýmagyň ahlaklylyga täsir edendigine ynanýardy, bu bolsa öz
gezeginde dogry dolandyryşa ýol açdy.
Hytaýly filosof Konfusiýiň aýdan parasatly sözleri:
“Halaýan işiňizi saýlaň we ömrüňizde bir gün hem işlemeli bolmarsyňyz.”

***

“ Üç usul bilen biz paýhas öwrenip bileris: Birinjiden, iň asylly pikirlenmek arkaly;
Ikinjiden, iň aňsat imitasiýa bilen; Üçünjisi bolsa, iň ajy tejribe arkaly.”

***

“ Biziň iň uly şöhratymyz hiç haçan ýykylmak däl-de, her gezek ýykylanymyzda
galmagymyzdyr.”

***

“Durmuş hakykatdanam ýönekeý, ýöne biz ony ony çylşyrymlaşdyrmagy talap
edýäris.”

***

“ Ýalňyşlyk goýberseňiz we ony düzetmeseňiz, muňa ýalňyşlyk diýilýär.”

***

“Dymmak hiç wagt dönüklik etmeýän hakyky dost.”

***

“Dag göçüren adam ownuk daşlary daşap başlaýar.”

***

“Ähli jogaplary bilýän adama ähli soraglar berilmedi.”

***

“Eşidýärin we unutýaryn. Görýärin we ýatda saklaýaryn. Ýerine ýetirýärin we
düşünýärin.”

***

“Gahar artanda, netijeleri barada pikir ediň.”

***
“Nirä gitseňem, bütin ýüregiň bilen git.”
***

“Hemme zadyň gözelligi bar, ýöne hemmeler muny görenok.”

***

“ Jahyllyk aňyň gijesidir, ýöne aý we ýyldyzsyz gijedir.”

***

“Diňe iň akylly we adam hiç wagt üýtgemez.”

***

“Ar alyş syýahatyna başlamazdan ozal iki sany mazar gazyň.”

***

“Ýaralary ýatdan çykaryň, hoşniýetliligi ýatdan çykarmaň.”

***

“Durmasaňyz näçe haýal gitmegiňiz mümkin däl.”

***

“Ene-atanyň ýaşy şatlyk we alada üçin ýatda saklanmalydyr.”

***

“Hakyky bilim, nadanlygyň derejesini bilmekdir.”

***

“Bir zady bilseň, bilýändigiňi saklamak we bir zady bilmeýän wagtyň, bilmezligiňize
rugsat bermek – bu bilimdir.”

***

Eger bir ýyl üçinmaksadyňyz bolsa tüwi ekiň. Eger-de on ýyl üçin bolsa agaç ekiň. Eger-
de maksadyňyz yüz ýyl üçin bolsa çagalara bilim beriň.”

***

“Bilim ynam döredýär. Ynam umyt döredýär. Umyt parahatçylygy döredýär.”

***

“Sözleriň güýjüni bilmezden has köp zady bilmek mümkin däl.”

***

“Men bilimde dünýä inen däl; Men gadymyýeti halaýan we ony şol ýerde gözlemäge
yhlasly adam.”