Ada­myň daş keş­bi­ne se­ren­jam ber­mek­de giň­den ula­nyl­ýan se­riş­de­le­riň bi­ri-de şam­pun­lar­dyr. Adam­la­ryň hem­me­si jyn­sy­na we ýa­şy­na ga­ra­maz­dan, saç­la­ry­ny şam­pu­na ýuw­ýar­lar. Eý­sem biz şam­pun­la­ry dog­ry saý­la­ma­gy ba­şar­ýar­my­kak?Bu aras­sa­çy­lyk se­riş­de­si­ni saý­la­mak­da nä­me­ler­den ugur al­ma­ly? Giň­den ma­ha­bat­lan­dy­ryl­ýan şam­pu­ny al­ma­ly­my ýa-da ba­ha­sy gym­mat bo­la­ny­my? Bel­ki, owa­dan gu­tu­sy­na, ýa­kym­ly ysy­na, go­ýu­ly­gy­na, gö­ze ýa­ram­ly reň­ki­ne üns be­rip saý­la­ma­ly­dyr? Ýa-da şam­pu­nyň kö­pür­jik­le­me de­re­je­si­ne üns ber­me­li­mi­kä? As­lyn­da we­lin bu gör­ke­zi­ji­le­riň bi­ri-de şam­pu­nyň ula­ny­jy­lyk hä­si­ýet­le­ri­niň ýo­ka­ry hil­li bol­ma­gy­ny ke­pil­len­dir­me­ýän eken.
Saç­lar nä­mä­ni ha­la­ýarAdam­la­ryň kö­pü­si şam­pu­ny öz şah­sy tej­ri­be­le­ri­niň esa­syn­da, ýag­ny sy­nap gör­me­le­ri ar­ka­ly saý­la­ýar­lar. Şam­pu­nyň tä­si­ri ýa­ra­dy­my, diý­mek ol iň ýa­ram­ly­dyr di­ýip ha­sap­la­ýar­lar. Ýö­ne sa­ça ýa­ra­ýan zat­lar ba­bat­da her ki­miň öz pi­ki­ri bol­ýar. My­sal üçin, köp adam­lar saç­lar aras­sa­ly­gyn­dan ýa­ňa «hy­tyr­da­ma­ly­dyr» öýd­ýär­ler. Olar ýuw­lan saç­la­ryň aras­sa­lyk­dan «hy­tyr­da­ýan» ses­le­ri­ni eşi­den­le­rin­de, şam­pu­ny dog­ry saý­lap­dy­rys di­ýip pi­kir ed­ýär­ler. Ýö­ne oňat şam­pun­dan di­ňe ki­ri we ýa­gy ýu­wup aýyr­mak ta­lap edil­me­ýär ahy­ryn. Oňat şam­pu­na ýuw­lan saç­lar gu­ran­dan soň ýal­dy­ra­ma­ly, ýe­ňil da­ral­ma­ly, ýum­şak bol­ma­ly. Oňat şam­pun saç­la­ry we kel­lä­niň de­ri­si­ni ýum­şat­ma­ly, nem­len­dir­me­li, ola­ry gi­jet­me­li däl. Mun­dan baş­ga-da, oňat şam­pun saç­la­ryň go­raý­jy ört­gü­si­niň teň­ňe­jik­le­ri­ni ýyl­ma­ma­ly.Si­ziň saý­lan şam­pu­ny­ňyz ýo­kar­da ag­za­lan ta­lap­la­ra la­ýyk gel­ýär­mi? Eger la­ýyk gel­ýän bol­sa, si­zi gut­la­ýa­rys. Mun­dan beý­läk-de şol şam­pun­dan peý­da­la­ny­be­riň.Şam­pu­nyň da­şyn­da­ky ýaz­gy­la­ry oka­ýa­rysÝö­ne kä­bir adam­lar sy­nag­la­ry öz­le­rin­de ge­çir­män, beý­le­ki­le­riň tej­ri­be­si­ni ulan­ma­gy ma­kul bil­ýär­ler. Bi­ziň in­di­ki be­ýan et­jek mag­lu­mat­la­ry­myz hut şo­lar üçin­dir.Is­len­dik şam­pu­nyň esa­sy­ny de­ter­gent­ler, ý‎ag­ny se­riş­dä­niň ‎ýu­wu­jy­lyk uky­by­ny ke­pil­len­dir‎ýän mad­da­lar düz‎ýär. Şam­pu­nyň hi­li­ni onuň muk­da­ry däl-de, onuň dü­zü­min­dä­ki de­ter­gen­tiň hi­li ke­pil­len­dirý‎är. Şu de­ter­gent­ler nä­çe ‎ýumşak bol­sa, ol saç­lar we kel­lä­niň de­ri­si üçin şon­ça-da ýa­ram­ly­dyr. Bu aý­ra­tyn hem çen­de­na­şa duý­gur bo­lan de­ri üçin ýa­ram­ly­dyr. Yn­ha giň­den ýaý­ran de­ter­gent­le­riň sa­na­wy: am­mo­ni­niň lau­ril sul­fa­ty; am­mo­ni­niň lau­ret sul­fa­ty; nat­ri­niň lau­ril sul­fa­ty; nat­ri­niň lau­ret sul­fa­ty; TEA lau­ril sul­fa­ty; TEA lau­ret sul­fa­ty.Ba­ha­sy ar­zan bo­lan şam­pun­lar­da esa­san-da sa­naw­da­ky bi­rin­ji we ikin­ji de­ter­gent­ler ula­nyl­ýar. Olar ar­zan bo­lup, sa­çyň ki­ri­ni we ýa­gy­ny oňat ýu­wup aýyr­ýar, aň­sat dur­lan­ýar. Ýö­ne olar sa­çy we de­ri­ni gu­rak ed­ýär. Sa­naw­da­ky beý­le­ki de­ter­gent­le­ri ýo­ka­ry hil­li şam­pun­la­ra goş­ýar­lar. Olar ze­per­le­nen we gu­rak saç­lar üçin ni­ýet­le­nen­dir.Şam­pun saý­la­ny­ňyz­da oňat hil­li de­ter­gent­li şam­pun­la­ry saý­la­ma­ga çal­şyň. Bu aý­ra­tyn-da sa­çy­ňy­zy gün­de-gü­na­şa ýu­wan ýag­da­ýy­ňyz­da, de­ri­ňi­ziň çen­de­na­şa duý­gur bo­lan ýa sa­çy­ňy­zyň bo­ýal­ýan ýag­daý­la­ryn­da wa­jyp­dyr.In­di bol­sa şam­pu­nyň dü­zü­min­dä­ki go­şun­dy­la­ryň nä­mä ge­rek­di­gi­niň be­ýa­ny ba­ra­da du­rup ge­çe­liňblumro­te­in­ler (ösüm­lik be­lok­la­ry). Ze­per­le­nen we hi­mi­ki buý­ra­lan­ma se­ze­war bo­lan saç­la­ry di­keld­ýär.Кеra­tin – sa­çyň dü­zü­min­dä­ki be­lok. Ol sa­çyň daş­ky ört­gü­si­ni go­ra­ýar.Nem­len­di­ri­ji­ler (ösüm­lik­le­riň ekst­rakt­la­ry, gli­se­rin, pa­te­nol, sor­bi­tol, pro­pi­leng­li­kol). Adat­ça gu­rak saç­lar üçin ni­ýet­le­nen şam­pun­la­ryň dü­zü­mi­ne go­şul­ýar.Ult­ra­me­lew­şe süz­güç­ler (SPF) we mi­we­le­riň mu­my saç­la­ry gün şöh­le­sin­den we ha­pa­lan­ma­dan go­ra­ýar.Wi­ta­min­ler. Saç­lar üçin esa­san-da A, PP we B to­pa­ry­nyň wi­ta­min­le­ri peý­da­ly­dyr. Ýö­ne bu wi­ta­min­le­ri iý­mek ýa-da iç­mek ar­ka­ly ka­bul et­mek has ne­ti­je­li­dir. Giň­den ta­nal­ýan wi­ta­min D-pan­te­nol (B5 pro­wi­ta­mi­ni) sa­çyň go­rag ör­tü­gi­ni ber­ki­dip, onuň gur­lu­şy­ny we gör­nü­şi­ni go­wu­lan­dyr­ýar.Ösüm­lik ýag­la­ry (sür­gi ýa­gy, re­peý­nik ösüm­li­gi­niň ýa­gy, awa­ka­do, ža­žo­ba ýag­la­ry) we la­no­lin. Olar sa­çyň da­şy­ny gur­şap, onuň dü­zü­min­dä­ki suw­la­ry sak­la­ýar. Mun­dan baş­ga-da, olar sa­çyň kö­kü­ni ber­ki­dip, onuň ös­me­gi­ne ýar­dam ber­ýär­ler.Le­si­tin. Saç­la­ry ýum­şa­dyp, ola­ry ýü­pek ýa­ly ed­ýär. Şeý­le-de, ol şam­pu­nyň dü­zü­min­dä­ki mad­da­la­ryň dar­ga­ma­gy­nyň öňü­ni al­ýar.Ösüm­lik­le­riň ekst­rakt­la­ry. My­sal üçin, hna sa­çyň kök­le­ri­ni ber­kid­ýär, aloe we­ra sa­çyň dü­zü­min­dä­ki ne­mi sak­la­ýar, ço­pan­tel­pek bol­sa me­le saç­la­ra tyl­la öwüş­gi­ni­ni ber­ýär.Şam­pun­lar ba­bat­da­ky tos­la­ma­lar1-nji tos­la­ma. Şam­pu­ny her üç aý­dan çal­şyp dur­ma­ly. Ýog­sa sa­çyň go­ňak­la­ma­gy ýa-da baş­ga kyn­çy­lyk­la­ryň ýü­ze çyk­ma­gy ah­mal.Eger şam­pun si­ziň saç­la­ry­ňy­za ýa­ra­ýan bol­sa, ony ça­lyş­mak hök­man däl. Ýö­ne sa­çy­ňy­zy bo­ýa­ny­ňyz­dan soň go­ňak peý­da bo­lan bol­sa, on­da şam­pu­ny­ňy­zy ça­lyş­ma­ly bo­lar­sy­ňyz. Se­bä­bi şam­pu­ny saý­la­ny­ňyz­da sa­çy­ňy­zyň gör­nü­şi­ne we ýag­da­ýy­na gö­rä saý­la­ma­ly­sy­ňyz. Haý­sy şam­pu­nyň nä­hi­li saç­lar üçin ni­ýet­le­nen­di­gi onuň ga­by­nyň da­şyn­da ýa­zyl­gy­dyr.2-nji tos­la­ma. Şam­pun oňat kö­pür­jik­le­ýän bol­sa, onuň hi­li hem oňat­dyr.Kö­pür­jik­le­me bi­len oňat hi­liň ara­syn­da gö­nü­den-gö­ni ara­bag­la­ny­şyk ýok­dur. My­sal üçin, pso­ri­az, ek­ze­ma we beý­le­ki de­ri ke­sel­le­ri­ni be­jer­mek üçin ni­ýet­le­nen şam­pun­lar kö­pür­jik­le­me­ýär di­ýen ýa­ly. Ýö­ne bu ýag­daý ola­ryň hi­li­niň pes­di­gi­ni aň­lat­ma­ýar. Şam­pun­la­ryň kö­pür­jik­le­me de­re­je­si ola­ryň dü­zü­min­dä­ki de­ter­gent­le­riň muk­da­ry bi­len kes­git­le­nil­ýän­dir. Döw­let umu­my stan­dart­la­ry­na la­ýyk­lyk­da, şam­pun­da­ky de­ter­gent­le­riň muk­da­ry 18–20% -den az bol­ma­ly däl (ýag­ly saç­lar üçin ni­ýet­le­nen saç­lar­da ola­ryň muk­da­ry köp­räk bol­ma­ly).3-nji tos­la­ma. Saç­la­ry gün­de ýuw­mak ola­ra ze­per ýe­tir­ýär.Uly şä­her­ler­de ýa­şa­ýan adam­lar sa­çy­ny gün­de ýuw­sa-da bol­ýar, se­bä­bi tö­we­rek-daş­da­ky to­zan saç­la­ra siň­ýär. Ýö­ne «gün­de ýuw­mak üçin» di­ýen ýaz­gy­ly ýö­ri­te şam­pun­la­ry saý­la­ma­ly. Saç­la­ra ola­ry gün­de ýuw­mak däl-de, ola­ry saç gu­ra­dy­jy bi­len gu­rat­mak ze­per ýe­tir­ýän­dir