Şotlandiýaly asly Aleksandr Fleming, iňlis bakteriology, bütin ömrüne adamlara ýokanç keselleri ýeňip geçmäge kömek edip biljek dermanlar gözleýär. Adamyň gyjyndyrmalarynda diňe bir mikroblaryň girmeginiň öňüni alman, eýsem olary öldürýän ýörite suwuklygyň bardygyny ilkinji bolup ýüze çykardy. Ol bu maddany izolýasiýa etdi, oňa lizozim diýilýärdi. Soň bolsa, penisillum galyndysynda bakteriýalary öldürýän bir maddany tapmagy başardy. Ilkinji antibiotik peýda boldy - lukmançylygy rewolýusiýa eden penisillin.

Ol ajaýyp adamdy - gaty bilesigeliji we ... "işsiz", käbir işdeş kärdeşleriniň aýdyşy ýaly, günüň ahyrynda laboratoriýa aýna gap-gaçlaryny gowy ýuwdy. Emma Fleming laboratoriýa käselerini 2-3 hepde iş stolunda galdyrdy we olar hakda "ýatdan çykardy": nahallaryň nämedigini bilmek bilen gyzyklandy. Käwagt käseler 50 bölege çenli ýygnanýardy. Soň bolsa sökmäge başlady. Bir zady zyňdy, bir zady derňedi.

Bir gezek Fleming bakteriýalardaky Petri tagamyna epildi we garaşmak kararyna geldi. Bir hepdeden soň mikroskop bilen göz aýlanda, tüýkülik damjalarynyň düşen ýerlerinde bakteriýalaryň ýokdugyny gördi. Olar ýok edildi. Tejribäni gaýtalady. Şol bir netije. Tüýkülik antibakterial serişdedir diýen netijä gelindi. Şeýlelikde, 1922-nji ýylda Fleming bedene zyýanly täsir etmezden bakteriýalaryň öýjük diwarlaryny ýok edip biljek antibakterial serişdäni tapdy. Netijede, lizozim bedeniň daşky gurşawa degýän ýerlerinde - aşgazan-içege ulgamynyň gyjyndyrmalarynda, lakrimal suwuklykda, nazofargeal mukusda tapyldy. Lizozim köp mukdarda diňe tüýkülikde däl, eýsem ösümliklerde-de bolýar: kelem, şalgam, turp, atly.

Gynansagam, lizozimiň dermanlyk maksatly ulanylmagy çäklendirildi. Patogen däl bakteriýalara garşy täsirli boldy. Patogenlere garşy güýçsüzdi, ýöne Fleming ol ýerde durman, başga bir ajaýyp açyş etmegi başardy. Bir gezek dynç alşa giden Fleming, endigi sebäpli stafilokokkyň tejribe medeniýeti bilen birnäçe käse galdyrdy. Käbir fermentleriň howply ýokançlygy ýok etmek ukybyna täsirini barlamak isledim. Dynç alyşdan gaýdyp, ähli käselerdäki stafilokokklaryň sanynyň ep-esli köpelendigini we olaryň biriniň tötänleýin Penisillium notatum kömelekine urandygyny gördi. Galyp bu ýerde ösdi we öýjükleriň ýok edilmegi sebäpli galyplaryň töweregindäki stafilokokk koloniýalary aç-açan boldy. Fleming barlagy dowam etdirdi we bakteriýalary öldürýän işjeň maddany izolirlemegi başardy. Ol penisillin diýip atlandyrdy. Lukmançylyk taryhynda ilkinji antibiotik boldy. Maglumatlary 1929-njy ýylda neşir etdi. Flemingiň maslahatyna görä, penisillin zyýan çeken ýerleri daşarky bejermekde antiseptik hökmünde ulanyldy.

Fleming öndürmek gaty kyn bolansoň, bu dermanyň giňden ýaýrajakdygyny pikir etmedi.

Ikinji jahan urşy döwründe müňlerçe esger gan zäherlenip keselhanalarda ölende, täsirli antibiotik gözlemek ýene başlandy. Flemingiň gazanan netijelerini ýada saldylar. Syçanlar boýunça geçirilen täze synaglar penisilliniň täsirini ýene bir gezek subut etdi. 1940-njy ýylda Oksford uniwersitetiniň himikleri Howard Flory we Ernst Chain ony arassalamagyň usullaryny işläp düzdüler. Bu neşe ilkinji gezek 1941-nji ýylda Soýuzdaş goşunlaryň esgerlerini we ofiserlerini bejermekde işjeň ulanyldy.

Sowet Soýuzynda SSSR Medisina Ylymlar akademiýasynyň doly agzasy mikrobiolog Zinaida Ermolýewa 1942-nji ýylda penisillini tapdy. Önümçiligi Flemingiň dermanlaryndan arzan boldy.

1945-nji ýylda Fleming, Flory we Chain penisilliniň tapylmagy we dürli ýokanç kesellerde bejeriş täsiri üçin Nobel baýragy bilen sylaglandy.

Iňlis şasy Jorj VI Flemingi asylly mertebe derejesine ýetirdi. Şeýlelik bilen, Boer söweşinde öňki esger, soň bolsa Londondaky Sankt Mary keselhanasynyň patologiýa barlaghanasynda köp ýyllap işlän hirurg we mikrobiologyň ogly, iki hadysanyň (ýa-da nagyşlaryň) netijesinde 20-nji asyryň iň meşhur lukmanlarynyň birine öwrüldi. Thehli sylaglara we baýraklara garamazdan, laboratoriýa işini dowam etdirdi, ýöne beýle üstünlikli bolmady.

Antibiotikler (grek dilinden. Anti - garşy, bios - ýaşaýyş) - janly öýjükleriň ösmegine päsgel berýän tebigy ýa-da ýarym sintetiki maddalar.