Ilkinji kitaby neşir edildi.
Otlanlaryny hasaba almaňda 20 ýylyň zähmeti.
Owal-a ýazmak – dert.
Okalmagy ondanam beter.
Indem munça ýyllyk yhlasy wysal bolansoň, egsilmekden geçen, derdi goşalandy: “okalarmy, okalmazmy...”.
Beýleki tarapdanam begenjinden ýaňa içini it ýyrtýar.
Daşyndan jinnekçe syr bermezlige çalyşýar.
Irräkden endik edilen “öz şatlygyňy özüň zäherlemek” edähetini aýagaldygyna “işledýär” (çünki, nijema gördi: bagtly adam akmak görünýär).
Şeýdibem ýüzüni, şobir “şortumşuk režimde” saklamaga dyrjaşyp, şunça jan çekýär.
Emma, barybir, gursagynda giden heýjaneleklik.
Awtora neşirýatdan mugt berilýäniň ýekeje ekzemplýardygam bir ketje – kitap dükanyndan pulunyň ýetenini aldy. Birini gaýdyşyn dostuna “serpaý” ýapdy.
Daşyndan-a biparh, içindenem sadylla.
Sabyrsyzlyk bilen reaksiýasyna garaşýar.
Sebäbi ol oňa müjüllikden belet – ýaňybir “ýörjen-ýörjenem” däl, “emedek-emedek” ýazyp ugranda, birinji okyjysam, syrdaşam, bulam-bujar, “eýes-ä habar ýaly, habaram sypat ýaly”, öwrenje tekstleriniň diri, dilli “lakmus kagyzam” şol boldy.
Onsoň şo düşünmän, kim düşünsin-aý?!
Üstesine-de ikisem indi, tüýs “düşünmek” ýaşynda – kyrka golaýlap gelýä – adamyň haýwanjyk halda doglup, ynsan bolup ölmäge tarap dowam edýän ömürlik ýolunda, ýaňyja dähedem-dessemläp başlan, çigbeýni gögele däl.
Dosty, heniz çaphanaň ysam gitmedik lowurdawuk kitaby aldy. Gatynam açman, göýä, oň näçe kile çykjagyny ölçerýän dek saldarlap gördi-de, diýdi:
-Onnoň dos, muňa näçe berýäler?...
Dymdy.
Üç ýa dört sekunt.
Soň ýuwdunyp, bogazyna tegek bolan nämedir bir zady ýuwutdy-da, jogap berdi:
-Äý, öň-ä muň üçin üýtgeşik zat berlenokdy. Indem şu ikarada üýtgemäge ýetişäýen däldir-laý...

***

Adam pahyryňky hemişe-de hantamaçylyk bilen.
Kitabynyň ýene birini kitaphon tanşyna sowgat berdi.
“Dagy nä?
Kim okamasa-da şol-a okar.
Okabam, iň bolmanda halamasa, halamandygyn-a aýdar, gysganmaz” diýen körje umydam kellesinde köwsar.
...Tanşyndan esli wagt habar-hatyr bolmady.
Dogrusy, saý-sebäp bilen gabatlaşýalaram, gürleşýälerem.
Ýöne, kitaby hakda ol-a agzanok, bu-da soranok.
Bir gezegem şol tanşy çaklaňrak “gel-bäri” etdi-de, myhmançylyga bardy. Saçak ýazylan otagyň diwary durşuna kitaply tekje – arasynda oňkam ýalpyldaýar.
Biygtyýar şoňa ýakynrak oturdy. Töweregindäkileň gürrüňe gümralygyndan peýdalanyp eline aldy.
Şo täzejeligine dur eken...
...janawer (gowy saklanypdyr).
Waraklajak bolsa, bitişik sahypalary açylmady.
Beýnide-de däl.
Ýürege ýakynrak bir ýerde.
...ynjyly, lapykeç hümmüldi emele geldi: “Okyjyda nä günä?”.

***

Şondan bäş-alty ýyl soň iş ýerinden çykyp barýardy.
Nobatçy esger, stoluň başynda ýapyrylyp, kitap okaýar.
Dünýeden bihabar – alnyndaka boýyn çümüpdir.
Özüniň şeýdip, öňündäki setirlerden özge barça barlygy undup, soňuna çykmaga takatsyzlykdan ýaňa hopugyplar okaýan çagalygy, jahyllygy ýadyna düşdi.
“Ýeke özi hezil edip otyr-aý!” diýip, gözi gitdi.
...özi indi, nämäni, näçe şeýdip, setir deňzinde lagar düşen läheň deý gark bolup okaýyn diýse-de, başaranok (ýaşaldygysaýy, ruh, ölemen hyýalbentden barypýatan buhgaltere öwrülýän bolmaly).
Ýöne her niçigem bolsa, entegem kitap görse durumy ýok.
Esgere ýakynlanda, gelşiksiz bolsa-da, gözüni gyşardyp, haýsy kitaby okaýandygyny saýgarmaga synanyşdy.
Okala-okala, elden-ele geçe-geçe daşky sahaby soýlup, tüýdülip gidipdir. Sahypalaram ilkibaşky çaphana tikiminden sökülip, pytrapdyr. Ahyrynam, başbitin weýran bolmaz ýaly, kendir ýüp bilen birki ýerinden tagaşyksyzdan howul-hara ýörmelipdir – kitap janawere dözer ýaly däl – gözgyny görnüşine nebsiň-janyň agyrýar.
“Muny edäýişlerin-aý!” diýip, kitabyň peçan halyna gatyrganyp, ýeke dem sägindi-de, esgeriň üstaşyr çiňerildi.
Dessine-de tanyş setirlere gözi düşüp, ýüregi jigledi.
...Jyňkyny çykarman, geçip gaýtdy.
Süňňünde-de şeýlebir ýeňillik.
Teni tenem däl – bugaryp barýan demjagaz.
Kellede refren.